Αφιέρωμα Στο Χωριό Άγιος Θωμάς Μέσα Απο 300 Φωτογραφίες

 47

Ο Αγιος Θωμάς είναι χωριό του Δήμου Γόρτυνας και βρίσκεται σε υψόμετρο 530μ.

Απέχει 30 χλμ από το Ηράκλειο, σε ωραία θέση με πανοραμική θέα στην ευρύτερη περιοχή.
Πολύ παλιός οικισμός τον συναντάμε σε έγγραφο του 1371, σαν φέουδο πεζικό του Petrus de Medio, καθώς και σε άλλο του 1380. Αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα. Σήμερα έχει περίπου 850 κατοίκους.
42
73024_100887393317686_1706605_n

76457_100887046651054_4430381_n
A2

419758_445730272166728_2030775431_n

10524305_690504927689260_1320498194835600245_n

10559828_690504894355930_4480848312020145579_n

IMG_7678

321314_445729665500122_1855280658_n
n1164002826_30166407_4969358

532265_364401563632933_450851599_n

544806_328637827209307_1847040239_n

Το όνομα του χωριού οφείλεται στην παλιά τρίκλητη βασιλική μετά τρούλου, εκκλησία, με υπολείμματα τοιχογραφιών, πού βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Το βόρειο κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο το κεντρικό στον Άγιο Θωμά, και το νότιο στον Άγιο Χαράλαμπο. Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν πολλά λαξευτά σπήλαια, λαξευτές δεξαμενές και πατητήρια. Ο Άγιος Θωμάς είναι γενέτειρα του Κήρυκα Χαιρέτη Καλαμαρά, καθώς και του γιατρού αγωνιστή Λόγιου.
5

548257_364400890299667_568901558_n
10
559347_364401276966295_842726674_n
391330_364401450299611_1591939594_n
208862_364401473632942_1628704366_n

380645_364401176966305_1237494406_n
559161_364401396966283_430422595_n
532651_364401230299633_1081061195_n

  Σε κάποια περιοχή στη θέση του Αγίου Θωμά ήταν η αρχαία πόλη  Πάννονα. Στη διάρκεια της Ενετοκρατίας ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Μονοφατσίου. 

Το 1953 αναφέρεται στην απογραφή του Καστροφύλακα (Κ100) με το όνομα Santa Thoma  με 521 κατοίκους. Κατά την Τουρκοκρατία εκχωρήθηκε στον πορθητή του Χάνδακα Κιοπρουλί, ο οποίος το αφιέρωσε στο Βεζίρ Τζαμί (Άγιος Τίτος).  Κατά την Επανάσταση του 1866 οι Τούρκοι κατέστρεψαν το χωριό και έκοψαν τα οπωροφόρα δέντρα.

        Σύμφωνα με πληροφορίες στις αρχές του 20ού αιώνα φιλοξενήθηκαν στον Άγιο Θωμά δύο Βρετανοί, οι οποίοι έκαναν κρυφά ανασκαφές στο Σπήλιο της Ρογαλιάς, σε βραχώδες ύψωμα βόρεια του χωριού. Αυτοί ανακάλυψαν άγαλμα θεάς το οποίο έκλεψαν και σήμερα βρίσκεται στη Βοστόνη. 


IMG_0064

IMG_0066

IMG_0087

IMG_0093

IMG_0097

IMG_0104

IMG_1842

IMG_1853

IMG_1854

IMG_1856

IMG_1858

IMG_1859

IMG_1862

IMG_1864

IMG_1866

IMG_1870

IMG_1928

IMG_1931


IMG_5465

IMG_5466

IMG_6007

IMG_6014

IMG_6018


IMG_9473

IMG_9485

IMG_9609

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25281%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25282%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25283%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25285%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25286%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25287%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591%2B%25289%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%2B%2B%25CE%259A%25CE%25A1%25CE%2597%25CE%25A4%25CE%2597%2B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2599%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%2591

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%25281%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%252810%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%252812%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%252813%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3%2B%252814%2529

%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3

%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2598%25CE%2591%25CE%25A1%25CE%2597%2B%25CE%2594%25CE%2595%25CE%25A5%25CE%25A4%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B7%2B%2B3%2B%2B2011%2B%252834%2529

%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2598%25CE%2591%25CE%25A1%25CE%2597%2B%25CE%2594%25CE%2595%25CE%25A5%25CE%25A4%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B7%2B%2B3%2B%2B2011%2B%2528100%2529

DSC04794




Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΘΩΜΑ

33


Στο κέντρο του χωριού Αγιος Θωμάς βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Θωμά, μια τρίκλιτη βασιλική με ένα νάρθηκα μπροστά. Ο νάρθηκας υποδιαιρείται σε τρία μέρη και είναι ψηλός όσο το κεντρικό κλίτος. Υπάρχει ένας τρούλος στη διασταύρωση του νάρθηκα και του κεντρικού κλίτους.

215215_141473142592444_7491919_n

217387_141472959259129_3360937_n

%CE%A72

%CE%A74

%CE%A75

3.JPG8

75869_100886613317764_7456249_n

148599_100886629984429_2479290_n

150382_100887566651002_7549763_n

198350_131217836951308_2842582_n

1506720_585801368159617_1363283031_n

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(2)

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(3)

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(4)

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(5)

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(6)



Η εικόνα του Αγίου Θωμά, από την οποία οι Γερμανοί  κατακτητές έκλεψαν το χρυσό φωτοστέφανο. Πολλά χρόνια μετά αντικαταστάθηκε, αλλά μια μικρή λεπτομέρεια δείχνει ότι δεν είναι το αυθεντικό. Το χρυσό χέρι είναι τάμα μιας χριστιανής, η οποία ήταν σκλάβα σε χαρέμι και κατάφερε να διαφύγει με την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Τα αναθήματα πάνω στις εικόνες θυμίζουν την προχριστιανική λατρεία, 

 %CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(7)

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(10)

%CE%9D%CE%91%CE%9F%CE%A3%2B%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3%2B%CE%98%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A3%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91




 ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ



%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%25A0%25CE%2591%25CE%259D%25CE%25A4%25CE%2595%25CE%259B%25CE%2595%25CE%2597%25CE%259C%25CE%25A9%25CE%259D%2B%25CE%2591%25CE%2593%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A3%2B%25CE%2598%25CE%25A9%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A3

Στο Χωριό Αγιος Θωμάς υπάρχει και η εκκλησία του αγίου Παντελεήμονα εντός του χωριού 
και απέναντι απο τον πολυούχο Αγιο θωμά του χωριού. 

409200_249065518499872_740633519_n%2B%25281%2529

Ο Άγιος Παντελεήμων γεννήθηκε περί τα μέσα του 3ου αιώνα στη Νικομήδεια της Βιθυνίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Παντολέων και προερχόταν από εύπορη οικογένεια της πόλης. 

Ο πατέρας του ήταν εθνικός, ενώ η μητέρα του είχε ασπαστεί το χριστιανισμό. Ο Παντολέων απέκτησε από μικρή ηλικία καλή εγκύκλια παιδεία και όταν την ολοκλήρωσε σπούδασε την ιατρική, διακρινόμενος όμως και για την ρητορεία του.

IMG_7780

IMG_7782

IMG_7783


IMG_7771
409200_249065518499872_740633519_n

76297_100886723317753_7523770_n





ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΣΑΦ

RTUYYKDF

Στο γραφικό χωριό Άγιος Θωμάς Ηρακλείου βρίσκεται ο μοναδικός σε όλη την Κρήτη ναός που τιμά τη μνήμη του Αγίου Ιωάσαφ. Ο Άγιος Ιωάσαφ ή Ιωσάφης όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι γιορτάζει κάθε χρόνο στις 26 Αυγούστου και γίνεται σημαντικό πανηγύρι. 

Ο ναός αυτός μοναδικός στο είδος του σε ολόκληρη την Κρήτη δεν είναι ένας τυπικός σπηλαιώδης ναός όπως τόσοι και τόσοι που υπάρχουν στο νησί αλλά είναι εξ’ ολόκληρου λαξευμένος με ανθρώπινο χέρι σε ένα ογκώδη και εντυπωσιακό μονόλιθο. 

Η τεχνική λάξευσης του θυμίζει ναό της Καππαδοκίας. Βρίσκεται στην περιοχή της Παναγίας Κεράς στο δρόμο για τον οικισμό Αρδάχτια του Αγίου Θωμά μια περιοχή που σε κάθε της σημείο κρύβει κι ένα αρχαιολογικό θησαυρό, κάποιο λαξευμένο βράχο με τάφο, κάποιο ιερό ή κάποιο άλλο σε χρήση λαξευμένο χώρο, φαινόμενο μοναδικό σε ολόκληρη την Κρήτη σε τόσο μεγάλη έκταση.

IMG_7814

IMG_7815

IMG_7825

 Ο βράχος που κρύβει τον ναό του Αγίου Ιωάσαφ μάλλον προϋπήρξε αρχαίος τάφος κάποιου επιφανούς προσώπου ο οποίος με την έλευση του Χριστιανισμού στην Κρήτη μετατράπηκε σε ναό. 

Ο ναός αυτός είχε μέχρι και πριν λίγα χρόνια σχεδόν ξεχαστεί και αφεθεί στη μοίρα του και μονάχα κάποιοι ντόπιοι ανέφεραν το όνομά του λέγοντας ότι η συγκεκριμένη περιοχή ήτανε εκκλησία και μάλιστα τιμόταν στο όνομα του Αγίου Ιωάσαφ. 

Στην περίοδο των γερμανικών βομβαρδισμών στην Κρήτη πολλοί κάτοικοι του Αγίου Θωμά βρήκανε μέσα στον λαξευμένο ναό ασφαλές καταφύγιο και κρυψώνα για να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς. 

A1

Στο ναό κατηφορίζουμε με πέτρινα σκαλοπάτια από τον κεντρικό δρόμο και λίγο πριν μπούμε στο ναό συναντάμε στα δεξιά μας ένα ακόμα σπήλαιο μια φυσική σχισμή μεγάλου βάθους στον ασβεστολιθικό βράχο της περιοχής που όπως φαίνεται κατά την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε κι αυτό για λατρευτικούς σκοπούς.

 Εξωτερικά του ναού υπάρχουν πολύ όμορφα δέντρα και η όλη περιοχή είναι πνιγμένη στο πράσινο που χαρίζουν οι δρυς αλλά και άλλα δέντρα της περιοχής. 

Το εσωτερικό του λαξευμένου βράχου αν και λιτό είναι εξ’ ίσου εντυπωσιακό με την Αγία Τράπεζα να είναι κι αυτή από πέτρα. 

IMG_9579

IMG_9594

IMG_9602

A4

Ο βίος του Αγίου Ιωάσαφ είναι από τους πιο εντυπωσιακούς που υπάρχουν και κινείται μέσα στη σφαίρα της φαντασίας και της πραγματικότητας ταυτόχρονα. Υπήρξε λαμπρός βασιλιάς των Ινδιών και η ζωή του σε πολλά σημεία ταυτίζεται απολύτως με τη ζωή του Βούδα. 

Εκείνο όμως που είναι πραγματικά εντυπωσιακό και θα έπρεπε να αποτελέσει πεδίο μελέτης για τους αρχαιολόγους είναι η εξής λεπτομέρεια. Ο μοναδικός ναός του Αγίου Ιωάσαφ που υπάρχει βρίσκεται στον Άγιο θωμά και ίσως αυτό να μην είναι διόλου τυχαίο. 

Σύμφωνα με τις πράξεις των Αποστόλων ο Απόστολος Θωμάς ήταν εκείνος που ταξίδεψε στην Ινδία και κήρυξε εκεί το ευαγγέλιο. Και ίσως δεν είναι καθόλου σύμπτωση το ότι ο Άγιος που υπήρξε βασιλιάς των Ινδιών τιμάται στο μοναδικό χωριό που φέρει το όνομα του Αποστόλου εκείνου που κύρηξε στις Ινδίες, του Αγίου Θωμά.

IMG_7833

IMG_7837

IMG_7838

IMG_7841

ΚΕΙΜΕΝΑ - ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ



Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Z2

Στο Χωριό Αγιος Θωμάς του Δήμου Γόρτυνας και σε απόσταση 30 χλμ από το Ηράκλειο, 
σε ωραία θέση με πανοραμική θέα στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει η εκκλησία 
της Αγίας Παρασκευής στην είσοδο του χωριού ερχόμενοι απο το Ηράκλειο.

Z1

Η Αγία Παρασκευή ή Παρασκευή Αθληφόρος ή Παρασκευή Μεγαλομάρτυς είναι αγία 
της Ορθόδοξης και Καθολικής εκκλησίας και θεωρείται προστάτιδα των ματιών. 

Έζησε στη Ρώμη κατά το 2ο αιώνα και υπέστη μαρτυρικό θάνατο επί ημερών του αυτοκράτορα 
Μάρκου Αυρήλιου.

IMG_7674

IMG_7546

IMG_7547



Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΥΝΟΥΧΟΥ

Ο μικρός μονόχωρος ναός του Αγίου Αντωνίου του Ευνούχου είναι κρυμμένος σε μια κατάφυτη τοποθεσία στον Άγιο Θωμά,  Ο ναός, χρονολογείται στην Ενετοκρατία και δε φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο.

%CE%961

Λειτούργησε ως μετόχι της μονής Βροντησίου (υπάρχουν ίχνη κελιών) και είχε αποσπάσει ειδική άδεια λειτουργίας από τους Οθωμανούς. 

Στη μονή για κάποια περίοδο λειτούργησε Ορφανοτροφείο Θηλέων και στην αυλή υπάρχουν ακόμη λαξευτοί τάφοι, στους οποίους εντοπίστηκαν οστά παιδιών.

Ο ναός εορτάζει στις 17 Ιανουαρίου ενώ τα τελευταία έτη συνηθίζεται να λειτουργείται και το Πάσχα (το Μεγάλο Σάββατο)



ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΦΕΝΤΗ ΧΡΙΣΤΟΥ 
ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΑΓΙΟΣ ΘΩΜΑΣ

555555555555

Το όνομα του χωριού οφείλεται στην παλιά τρίκλητη βασιλική μετά τρούλου, εκκλησία, με υπολείμματα τοιχογραφιών, πού βρίσκεται στο κέντρο του χωριού.

 Το βόρειο κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο το κεντρικό στον Άγιο Θωμά, και το νότιο στον Άγιο Χαράλαμπο.

        Υπάρχουν στον Άγιο Θωμά 40 εκκλησίες, και πράγματι ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να δει πάρα πολλές. Αξίζει να επισκεφτείτε, την Αγία Παρασκευή με υπολείμματα τοιχογραφιών, τον Μιχαήλ Αρχάγγελο στο δρόμο για το νεκροταφείο με αρχαϊκές τοιχογραφίες του 12ου αιώνα, τον Άγιο Παντελεήμονα, τον Άγιο Ιωάννη, τον Άγιο Ιωάσαφ, την Κερά Σπηλιώτισσα στο δρόμο για τον παλιό οικισμό Αρδάχθια,όπου κατά την παράδοση υπήρχε θέατρο και αρχαίος βωμός,και μην ξεχάσετε το εξωκλήσι της Παναγίας της Καρδιώτισσας καθώς και η εκκλησία της Κεράς Μελισσανής και του Αγίου Πνεύματος στα ερείπια του χωριού Αξέντι.




ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ

Ο ναός του Αρχάγγελου Μιχαήλ βρίσκεται στον Άγιο Θωμά και είναι μονόχωρος ναός 
με «αρχαϊκές» τοιχογραφίες του 12ου-13ου αιώνα.

IMG_1916

IMG_1918

IMG_1919

IMG_1922

IMG_1923

IMG_1925

IMG_1926

IMG_1927





ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ

IMG_1813

IMG_7689

IMG_1814

IMG_1825

IMG_1818

IMG_1820





ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΑΞΕΝΤΙ
%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(1)

Η ανέγερσή του χρονολογείται το 16ο αιώνα. Αν κάποιος κοιτάξει κάτω από το καμπαναριό θα δει ότι έχει σκαλιστεί το οικόσημο των Venier, το οποίο φέρει τα αρχικά MV και τη χρονολογία 1568.
%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91

X1

X2

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Στέφανο Ξανθουδίδη, ο ναός αυτός χρησιμοποιούνταν ως μουσουλμανικό Τέμενος μέχρι και το 1898: το έτος δηλαδή που οι Τούρκοι έφυγαν από την Κρήτη, την οποία είχαν κατακτήσει το 1645 και έμειναν για 253 χρόνια.
Το ότι ο ναός χρησιμοποιήθηκε ως τζαμί  - ίσως ήταν και αυτό που τον έσωσε για αυτό δεν είχε τη μοίρα που είχαν οι υπόλοιπες εκκλησίες, 101 στον αριθμό, που ανήκαν στην ενορία του Αξεντίου και οι οποίες καταστράφηκαν από τους κατακτητές .

X3

X4

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(2)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(3)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(4)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(5)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(6)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(7)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(8)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(9)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(10)

%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%2B%CE%A0%CE%9D%CE%95%CE%A5%CE%9C%CE%91%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(11)



Ο ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ ΒΡΑΧΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΘΩΜΑ

A2

Ο Άγιος Θωμάς είναι χωριό του Νομού Ηρακλείου στην επαρχία Μονοφατσίου στο ΔήμοΓόρτυνας με 789 κατοίκους και ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα. Το χωριό έχει άφθονα νερά και πολλά περιβόλια με οπωροκηπευτικά. 

Η γεωλογική σύσταση του τόπου με τους απόκρημνους ψηλούς βράχους δίνει στο τοπίο ιδιότυπη όψη.

DSC02556

DSC02557

Και όντως πρόκειται για θαύμα καθώς ένας τεράστιος βράχος να ισορροπεί πάνω σε ένα άλλο στην κορυφή του χωριού και από κάτω τους να απλώνονται τα σπίτια, παλιά και καινούργια. 

Οι ντόπιοι λένε το βράχο «Ο καβαλάρης» και το συνδέουν με τον άγιο Γεώργιο τον καβαλάρη που η εκκλησία του βρίσκεται στο παρακείμενο νεκροταφείο με την καλύτερη θέα σε ολόκληρη την ενδοχώρα της Κρήτης. 

Οι ειδικοί από την πλευρά τους λένε πως μπορεί κάποια μέρα ο «καβαλάρης» βράχος να ξεκολλήσει από τη θέση που είναι και να κυλίσει πάνω στα σπίτια του χωριού και να προκαλέσει καταστροφές.

IMG_7974

kavalaris

IMG_0070

IMG_7889

n1164002826_30166407_4969358

n1164002826_30166409_3847864



ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΜΕΛΙΣΣΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΑΓΙΟΣ ΘΩΜΑΣ

Κοντά στο χωριό Άγιος Θωμάς Ηρακλείου βρίσκονται τα ερείπια ενός από τα μεγαλύτερα κάστρα της Κρητικής ενδοχώρας. Στην κορυφή ενός ψηλού λόφου με πανοραμική θέα στις κοιλάδες του Προφήτη Ηλία και του Βενεράτου βρίσκεται το φρούριο Μέλισσα, κτισμένο τον 11ο ή 12ο αιώνα, κατά την Β’ Βυζαντινή Περίοδο (δηλ. μετά την απελευθέρωση από τους Άραβες).

melisa1

Το κάστρο βρίσκεται σε στρατηγική θέση καθώς εποπτεύει το Μαλεβίζι, το Τέμενος και τη βόρεια ακτή του Ηρακλείου. Η οδική αρτηρία που οδηγούσε από Χάνδακα προς Μεσαρά περνούσε από εκεί καθιστώντας το οχυρό κομβικό σημείο στα χρόνια του Μεσαίωνα. 

Επιπλέον, είναι από τα οχυρά της Βυζαντινής περιόδου που έχουν άμεση σχέση με την εποπτεία των γεωργικών καλλιεργειών της περιοχής, όπως και ο κάστελος Μελεσών και ο Κάστελος Καταλαγαρίου.

Κατά την Ενετοκρατία το φρούριο αποτελούσε μέρος του πυκνού και καλά οργανωμένου δικτύου φρουρίων του Μονοφατσίου που έλεγχαν κάθε κίνηση στην περιοχή. Αργότερα, η περιοχή στα δυτικά του φρουρίου, εκεί όπου υπάρχει πηγή ακόμη και σήμερα, φιλοξένησε το μικρό οικισμό Μέλισσα από τον οποίο δεν σώζεται σχεδόν τίποτα καθώς εγκαταλείφθηκε περί τον 17ο αιώνα όπως και το κάστρο (προφανώς λίγο μετά την άφιξη των Οθωμανών).

melisa2

 Η ανατολική μεριά του είναι φυσικά οχυρωμένη από γκρεμό, ενώ η πρόσβαση από τα δυτικά είναι πολύ εύκολη μέσω χωματόδρομου. Από τα δυτικά το φρούριο προστατευόταν από μεγάλο οχυρωματικό παραλληλόγραμμο περίβολο που σήμερα σώζεται σε άσχημη κατάσταση. Το κυρίως κτίριο του φρουρίου είναι μικρό πυργοοικοδόμημα στο κέντρο του περιβόλου.

Δίπλα βρίσκεται δίπλα το κάτασπρο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, που είναι ορατή από πολλά χιλιόμετρα λόγω της περίοπτης θέσης της. Στη θέση της σημερινής εκκλησίας πιθανώς λειτούργησε μικρή μονή με το όνομα Κερά Μελισσανή αφιερωμένη στην Παναγία.

melisa4

Παρόμοιο φρούριο με περίβολο, μικρό πύργο, πατητήρια και ναό αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή βρίσκεται και στο χωριό Καταλαγάρι.

melisa6

 ΠΗΓΗ - Γ. Ι. Χρηστάκης, "Ιστορικά Οχυρωματικά Μνημεία της Κρήτης (330πΧ-1898)", Εκδόσεις Κρητικά Γράμματα, 2004
 http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=melisa



ΡΩΜΑΙΚΟΙ ΤΑΦΟΙ
534879_364400816966341_1922819310_n
Εξαιρετικά δείγματα λαξευτής αρχιτεκτονικής μας ταξιδεύουν στα πανάρχαια χρόνια με μινωικά πατητήρια, ρωμαϊκούς τάφους και σπηλαιώδεις ναούς. Αυτά σε συνδυασμό με τους εντυπωσιακούς βράχους, τις φυσικές σπηλιές, τις Βυζαντινές Εκκλησίες και το καταπράσινο περιβάλλον συνθέτουν ένα σκηνικό μοναδικό στην Κρήτη.
Μέσα στο χωριό του Αγίου Θωμά και νότια της ομώνυμης εκκλησίας σύντομο μονοπάτι ξεκινάει από την προτομή του τοπικού ήρωα Λόγιου (Δημήτριος Βαρούχας) και σε 2 λεπτά μας μεταφέρει σε ένα από τα πλέον εντυπωσιακά ταφικά μνημεία της Κρήτης στη θέση Γριά Μάντρα (Το όνομα Γριά Μάντρα είναι μετεξέλιξη του Ιερή Μάντρα και σημαίνει το μέρος που ήταν ιερό όπως και κάθε άλλη ταφική θέση στην Κρήτη).

599882_364401020299654_395460741_n

Στη Γριά Μάντρα υπάρχουν πολυάριθμοι πανύψηλοι ογκόλιθοι και ένα μονοπάτι διέρχεται ανάμεσα τους. 

Σε πολλούς από αυτούς τους βράχους έχουν εντοπιστεί λαξευμένοι Ρωμαϊκοί τάφοι που βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση και προκαλούν μεγάλο θαυμασμό στον επισκέπτη. 

Μάλιστα ένας βράχος έχει με τον καιρό γείρει και οι τρεις τάφοι του έχουν πάρει κλίση. Οι τάφοι στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Θωμά υπολογίζονται σε 30.
22239_1233901771139_1337027208_30727276_550771_n

599882_364401020299654_395460741_n
IMG_0060

IMG_0047

IMG_0048

IMG_0050


1


Η ΚΕΡΑ ΣΠΗΛΙΩΤΙΣΑ

IMG_7862

Η εκκλησία της Παναγίας της Σπηλιώτισσας είναι χτισμένη σε μια σπηλιά του βουνού. Ακριβώς έξω από τη σπηλιά υπάρχει στο βουνό μια αρχαία ελληνική επιγραφή σε μάρμαρο.

Περίπου το 1910 δύο Άγγλοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν σε ανασκαφές ένα άγαλμα θεάς που βρίσκεται σήμερα στη Βοστώνη.

IMG_7853

IMG_9567

IMG_9552

IMG_9567

IMG_9555

IMG_9561


IMG_9562
%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2598%25CE%2591%25CE%25A1%25CE%2597%2B%25CE%2594%25CE%2595%25CE%25A5%25CE%25A4%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B7%2B%2B3%2B%2B2011%2B%2528111%2529

%25CE%259A%25CE%2591%25CE%2598%25CE%2591%25CE%25A1%25CE%2597%2B%25CE%2594%25CE%2595%25CE%25A5%25CE%25A4%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2591%2B7%2B%2B3%2B%2B2011%2B%2528114%2529


IMG_7854

Η επιγραφή αναφέρει 
ΘΕΑΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙ ΚΑΙ ΚΟΡΗ ΛΑΡΚΙΑ ΑΡΤΕΜΙΣ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ

 που επιβεβαιώνει ότι στο χώρο της εκκλησίας λειτούργησε ιερό αφιερωμένο στη Λαρκία Αρτέμιδα, στη Δήμητρα και την Κόρη, που ήταν θεότητες του Άδη. 

Οι κάτοικοι του Αγίου Θωμά αναφέρουν ότι μέσα στην εκκλησία υπήρχε ένα βάραθρο, η στοά του Άδη, το οποίο σήμερα έχει καλυφτεί με τσιμέντο.

IMG_7858

IMG_7866

IMG_7855

IMG_9562

IMG_7870

IMG_7871

IMG_7872

IMG_7873




Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΡΔΙΩΤΙΣΣΑ
%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(1)

Λίγο πριν φτάσουμε στο ωραίο χωριό του Αγίου Θωμά, αριστερά μας ένας μικρός δρόμος περίπου 1 χλμ., μας οδηγεί στο μικρό βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγίας της Καρδιώτισσας. 

Είναι κτισμένο στην ανατολική όχθη του Αξεδιανού χειμάρρου. Βρίσκεται εκεί από τον 14ο αιώνα, βλέπουμε ελάχιστη ίχνη τοιχογραφιών.

1

IMG_6125

2
IMG_1873

IMG_1875

IMG_1876

IMG_1882

3

Η Παναγία η Καρδιώτισσα Η εκκλησία κτίστηκε μετά το 1912 στα ερείπια παλαιότερης του 14ου αιώνα, όπως μαρτυρούν σπαράγματα τοιχογραφιών. 

Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Μετά το 1912 έγινε προσκύνημα παγκρήτιας εμβέλειας, επειδή μετά από «όραμα» της Κυριακούλας και ανασκαφές φανερώθηκε.

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(14)

IMG_5514

IMG_5518

IMG_5515

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(10)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(7)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(11)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(12)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(13)

G

B

A

Τα σημάδια θεμελίων στην αυλή του, μαρτυρούν ότι υπήρχε παλαιότερη εκκλησία. Ρωτήσαμε τον πατέρα Παναγιώτη και μας είπε πράγματι ότι η πρώτη εκκλησία κτίστηκε τον 9ο αιώνα αλλά μια απότομη καταιγίδα ξεχείλισε τον χείμαρρο και τα ορμητικά νερά παρασύρανε την πρώτη εκκλησία. 

Επισκευάστηκε το 1912 μετά από αποκαλύψεις και θαύματα. Το 1935-1962 λειτούργησε ως Μονή υπαγόμενη στην ενορία του Αγίου Θωμά. Είναι ένα από τα μεγάλα προσκυνήματα της Κρήτης.

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(3)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(4)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(5)

Σε αυτό το θαυμάσιο τόπο, μπορεί κανείς να κάνει μια εκδρομή για να γνωρίσει την ιστορία του, τα μνημεία του, να θαυμάσει τη φύση του. 

Αξίζει ένας περίπατος εδώ και στα γύρω από το χωριό μονοπάτια που μέσα στην ομορφιά της άγριας φύσης κρύβουν πολλές εκπλήξεις

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(6)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(8)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...+(9)

%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%93%CE%99%CE%91+%CE%9A%CE%91%CE%A1%CE%94%CE%99%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%A3%CE%91+++%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97+%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3+%CE%9A%CE%91%CE%99+%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91...

1

3

4

4

IMG_5474

IMG_5477

IMG_5511

7

      Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν πολλά λαξευτά σπήλαια, πού χρησιμοποιήθηκαν ως τάφοι. Υπάρχουν επίσης λαξευτές δεξαμενές νερού. 

Ο Άγιος Θωμάς είναι γενέτειρα του Κήρυκα Χαιρέτη Καλαμαρά, καθώς και του γιατρού αγωνιστή Λόγιου.
4
        557178_364401083632981_605887415_n

  Στον Άγιο Θωμά γεννήθηκε το 1770 ο Δημήτρης Λόγιος. Όταν ήταν 10 χρονών οι Τούρκοι σκότωσαν τον πατέρα του και τον ανέλαβε υπό την προστασία του ο αδερφός του πατέρα του, ιερομόναχος στις Απεζανές, Δωρόθεος. Αλλά και αυτόν κυνήγησαν οι Τούρκοι και αναγκάστηκε να φύγει στην Πάδουα της Ιταλίας με τον προστατευόμενο ανιψιό, ο οποίος σπούδασε γιατρός στο εκεί Πανεπιστήμιο. 

Το 1800 επέστρεψε στον Άγιο Θωμά προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε Χριστιανούς και Τούρκους αδιακρίτως. Ένας γενίτσαρος από το Αξέντι φόνευσε τον άνδρα της αδερφής του, Δημήτρη Κοσμαδάκη. Ο Λόγιος, εκδικούμενος το θάνατό του, σκότωσε το φονιά του κουνιάδου του. Από τότε έζησε ως χαΐνης τιμωρώντας τους γενιτσάρους. 

Ο πασάς έστειλε 50 εκλεκτούς γενιτσάρους να τον συλλάβουν. Αυτούς τους φιλοξένησαν στο κονάκι του Σελίμ Αγά Κονταξή που σώζεται σήμερα. Ο Λόγιος πληροφορήθηκε την άφιξή τους και τη νύχτα μπήκε στον οντά, όπου κοιμόντουσαν και κατάσφαξε έξι από αυτούς. Οι υπόλοιποι σκοτώθηκαν μεταξύ τους μέσα στο σκοτάδι και στη σύγχυση. 

Ο Λόγιος ήθελε να εξοντώσει τον αγριότερο γενίτσαρο της Μεσαράς Αγριολίδη από το χωριό Άγιος Ιωάννης, νότια της Φαιστού. Όμως προδόθηκε από τον υπηρέτη του Αγριολίδη και σκοτώθηκε από αυτόν. 
IMG_0031

Από τον Άγιο Θωμά κατάγονταν και οι οπλαρχηγοί Δημήτριος και Φραγκίσκος Λυμπρίτης, ο Θεόδωρος και ο γιατρός Ιωάννης Λυμπρίτης, δωρητής της Βικελαίας Βιβλιοθήκης του Ηρακλείου. 

Από εδώ καταγόταν και ο Γεώργιος Καλαμαράς, τελειόφοιτος του Πανεπιστημίου της Πετρουπόλεως, αξιωματικός του Ρωσικού Ναυτικού, ο οποίος σκοτώθηκε στη Μάχη του Φαλήρου. Από τα Αρδάχθια καταγόταν και ο Γεώργιος Πετρογιαννάκης, υπουργός επί Κρητικής Πολιτείας. 

ΤΟ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΗΜΕΝΟ ΧΩΡΙΟ ΑΡΔΑΧΤΙΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΘΩΜΑ


398295_329358497137240_100001892763389_60942651_838658989_n

Τα Αρδάχτια είναι οικισμός της πρώην κοινότητας Αγίου Θωμά, απέχει 500 μ. από τον Άγιο Θωμά, Παλαιός οικισμός, αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές με το όνομα Αργάθια. 

374629_249014725171618_100001892763389_620027_670156866_n

376111_249014425171648_100001892763389_620022_1829763603_n

377962_249014075171683_100001892763389_620017_663090601_n

Από την απογραφή του 1881, και μετά από λάθος απογράφεται με την ονομασία Αρδάχτια ονομασία πού διατηρείτε και στις επόμενες απογραφές. 
Ένεκα κατολισθήσεων το χωριό εγκαταλείφτηκε και ξαναχτίστηκε σαν συνοικία του Αγίου Θωμά, στην θέση Πλάκα

379422_249013041838453_100001892763389_620002_2125182916_n

387500_249014218505002_100001892763389_620019_1668637226_n

388834_249013995171691_100001892763389_620016_602991700_n

390886_249014498504974_100001892763389_620023_1974892334_n

392062_249012861838471_100001892763389_619999_1680388219_n

392266_249013928505031_100001892763389_620015_163627039_n

394609_249014635171627_100001892763389_620026_1219552627_n

397391_249013771838380_100001892763389_620013_1188644217_n

397651_249013568505067_100001892763389_620009_1449925425_n

402235_249014295171661_100001892763389_620020_132965014_n

402815_249013641838393_100001892763389_620011_669463219_n

403130_249013378505086_100001892763389_620006_56206975_n

405441_249014591838298_100001892763389_620025_203258099_n

405472_249013615171729_100001892763389_620010_191423328_n

405731_249014148505009_100001892763389_620018_1337675732_n+(1)

405731_249014148505009_100001892763389_620018_1337675732_n

405939_249013471838410_100001892763389_620008_1337777743_n

406291_249013698505054_100001892763389_620012_706426384_n

407680_249013831838374_100001892763389_620014_884475390_n

408117_249013245171766_100001892763389_620004_1277853486_n

408137_249014541838303_100001892763389_620024_939605650_n

408196_249014788504945_100001892763389_620028_100621855_n

409129_249013171838440_100001892763389_620003_1267074107_n

409148_249014351838322_100001892763389_620021_56425191_n

538666_329358037137286_100001892763389_60942645_765934007_n

562177_329358273803929_100001892763389_60942648_233837324_n

562392_329358353803921_100001892763389_60942650_1100933513_n

574754_329358197137270_100001892763389_60942647_1698260498_n

576117_329358120470611_100001892763389_60942646_1077274284_n


ΤΟ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΗΜΕΝΟ ΧΩΡΙΟ ΑΞΕΝΤΙ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΘΩΜΑ

Του Αντώνη Σανουδάκη-Σανουδου Δρ. Παν/μίου, συγγραφέα
Φωτογραφιες - Αντώνης Γενναράκης
IMG_1795

Η περιγραφή του τόπου με επίκεντρο τον γνωστό «ανθρωπόλιθο» ύψος 708 μ., από όπου αρχίζει η κοιλάδα του Αξέντι και προσδιορίζονται τα γύρω σημεία, όπως ο βράχος του Προφήτη Ηλία (γεωμετρικό κέντρο ή φάλι της Κρήτης) ο Κούλες, η Μέλισσα, η Πάννονα, οι Αμάδες του Διγενή.

Το Λαγκάδι όμως του Αξέντι εξακολουθεί να είναι ένας άγνωστος επίγειος Παράδεισος, όπως είχε αποκαλέσει την ευρύτερη περιοχή του Αγ. Θωμά το 1864 ο Άγγλος περιηγητής Eduard Lear

%CE%91%CE%9E%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%99%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(1)

%CE%91%CE%9E%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%99%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(2)

Το Αξέντι κατά τα χρόνια της Ενετοκρατίας το έτος 1732 άνηκε στη Μονή Παλιανής ως ιπποτικό φέουδο των αδελφών Πέτρου και Μάρκου Venieri.

%CE%91%CE%9E%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%99%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(3)

%CE%91%CE%9E%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%99%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91%2B(4)

%CE%91%CE%9E%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%99%2B%2B%2B%CE%9A%CE%A1%CE%97%CE%A4%CE%97%2B%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%A3%2B%CE%9A%CE%91%CE%99%2B%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%99%CE%91

IMG_1796

IMG_1798
IMG_1799

Ο ομαδικός εξισλαμισμός του πρέπει να έγινε μετά την πρώτη επανάσταση στην Κρήτη το 1740 με τους φοβερούς «Καστρινούς» Γενιτσάρους του που προκαλούσαν τον τρόμο σε όλη την Κρήτη, εξ ου και η έκφραση «άμε, διάολε στ’ Αξέντι», που είναι όμως ένας ευλογημένος τόπος. 

%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%99%CE%91+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CE%A6%CE%A5%CE%A4%CE%91+(1)

%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%99%CE%91+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CE%A6%CE%A5%CE%A4%CE%91+(2)

Εκείνη την περίοδο όλο το χωριό αλλαξοπίστησε προκυμένου να μη χάσουν οι κάτοικοί του τα προνόμια τους και προσχώρησε στον Ισλαμισμό.   και να γλιτώσουν το επαχθές τούρκικο χαράτσι. 

Στην πορεία του χρόνου οι κάτοικοι του Αξεντίου μετατράπηκαν στους πιο άγριους γενίτσαρους όλης της κεντρικής Κρήτης και στο άκουσμα του χωριού όλοι έτρεμαν, ενώ το όνομα Αξέντι συνδέθηκε με τη σκληρότητα και το μίσος.

%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%99%CE%91+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CE%A6%CE%A5%CE%A4%CE%91+(4)
Το χωριό έχασε εντελώς το χριστιανικό χαρακτήρα του και ο ναός του Αγίου Πνεύματος γλίτωσε μάλλον επειδή άλλαξε χρήση και μετατράπηκε σε τζαμί. 

Λίγο βορειότερα του ναού υπάρχουν τα ερείπια ενός δεύτερου ναού που σώζονται μονάχα οι βάσεις του σήμερα που μαρτυρούν την ύπαρξή του. Ο ναός δε στέκει πια μα το όνομά του διασώθηκε και ακόμα οι ντόπιοι τον ξέρουν σαν Άη-Γιάννη.

%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%99%CE%91+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CE%A6%CE%A5%CE%A4%CE%91

%CE%A0%CE%99%CE%A1%CE%9F%CE%A5%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%9D%CE%91+(18)

10550435_693301620742924_24728082_o

10555483_693301050742981_1297284371_o

10558862_693301707409582_1841721783_o

10561981_693302147409538_2051117822_o

10566560_693301774076242_2141995475_o

10567733_693300914076328_1562181522_o

10571055_693296337410119_639803558_o

Κείμενα - Χριστόφορος Χειλαδάκης
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου