Η Αλφά είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του Δήμου Μυλοποτάμου στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτηςσε υψόμετρο 192 μέτρα.
Η Αλφά και απέχει 24 χλμ. Α. από το Ρέθυμνο και 5 χλμ Δ.-ΝΔ. από το Πέραμα (έδρα του δήμου). Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 319 κατοίκους.
Στην τοπική κοινότητα Αλφάς ανήκουν επίσης και οι οικισμοί Καλλέργος και Σκορδίλο (ή Σκορδίλω). Παλαιότερα αναφέρεται ότι αποτελούνταν από δύο οικισμούς, την Άνω και την Κάτω Αλφά, όπως αναγράφει και ο Φραντσέσκο Μπαρότσι (Francesco Barozzi, P27V), ενώ στον "Καστροφύλακα" (K173) αναφέρεται ως "Alfa" με 113 κατοίκους το 1583.
Oι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τις οικοδομικές εργασίες (κυρίως χτίσιμο πέτρας), την ελαιοκαλλιέργεια, την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή κρασιών.
Στην Αλφά υπάρχουν 10 εκκλησίες, νηπιαγωγείο, βρεφονηπιακός σταθμός, διθέσιο δημοτικό σχολείο, παιδική χαρά, ενώ το 2013 εγκαινιάστηκαν το γήπεδο της τοπικής ομάδας ΠΑΟ Αλφάς «Γιάννης Δάνδολος» και το πνευματικό κέντρο του χωριού «Εμμανουήλ Ε. Παπαδάκης»
Η Αλφά είναι γνωστή για το χαρακτηριστικό πέτρωμα της περιοχής (μαργαϊκός ασβεστόλιθος), το οποίο χρησιμοποιείται σε ολόκληρη την επαρχία Μυλοποτάμου ως οικοδομικό υλικό, καθώς αρχικά είναι σχετικά μαλακό και υφίσταται εύκολη επεξεργασία, αλλά με την πάροδο του χρόνου σκληραίνει.
Το οικοδομικό αυτό υλικό έχει λάβει την ονομασία του από το όνομα του χωριού και είναι γνωστό ως "αλφόπετρα" ή "πέτρα της Αλφάς". Πολλά από τα κτίσματα της περιοχής έχουν λιθοδομή κατασκευασμένη από αλφόπετρα, μεταξύ των οποίων και το δημοτικό σχολείο στο Σκορδίλω, κατασκευής 1884, το οποίο έχει εγκαταλειφθεί από τη δεκαετία του 1950 αλλά έχει κηρυχτεί διατηρητέο μνημείο.
Σχετικά πρόσφατα και με την ευκαιρία της διαμόρφωσης του δρόμου Αλφάς - αρχαίας Ελεύθερνας, ανακαλύφθηκαν και ανασκάφηκαν 128 τάφοι που ανήκαν στο βόρειο τμήμα του νεκροταφείου της αρχαίας Ελεύθερνας.
Οι τάφοι αυτοί είναι λαξευμένοι στο χαρακτηριστικό πέτρωμα της περιοχής (αλφόπετρα) και περιείχαν κτερίσματα, όπως πήλινα αγγεία και χρυσά επιστόμια. Στην περιοχή έχει, επίσης, εντοπιστεί και ρωμαϊκό κτίσμα λουτρών της ύστερης αρχαιότητας
Στην Αλφά γεννήθηκε και ανατράφηκε ο φημισμένος λυράρης Κώστας Μουντάκης (1926-1991) και ο επίσης φημισμένος λυράρης και μαντιναδολόγος Γιάννης Δάνδολος
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925, με την παλιά του ονομασία Αλφάς, στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και το πρόγραμμα Κλεισθένης Ι μαζί με τους οικισμούς Καλλέργος και Σκορδίλο αποτελούν την κοινότητα Αλφά που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Γεροποτάμου του δήμου Μυλοποτάμου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 319 κατοίκους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου