Τα Αχλάδια είναι χωριό της επαρχίας Σητείας, στο Νομό Λασιθίου. Αριθμεί 302 κατοίκους (απογραφή 2001) και βρίσκεται σε υψόμετρο 250 μέτρων. Απέχει 9 χλμ από τη Σητεία, στη διακλάδωση μετά το Πισκοκέφαλο. Το χωριό είναι πολύ παλιό αφού στην περιοχή του υπάρχουν ερείπια από οικισμό που καταστράφηκε από σεισμό και περιλαμβάνεται σε όλες της γνωστές απογραφές της εποχής των Ενετών και των μετέπειτα χρόνων.
Στη θέση «Ρίζα», το 1952, ο Ν. Πλάτων επιχείρησε μια μικρή δοκιμαστική ανασκαφή όπου ήδη ήταν ορατός ένας ισχυρός αρχαίος τοίχος. Κατά την ανασκαφή εμφανίστηκαν οι εξωτερικοί τοίχοι μιας οικίας, οι οποίοι ήταν κατασκευασμένοι από μεγάλους πελεκητούς λίθους.
Το 1959 ο ίδιος συνέχισε την ανασκαφή και αποκάλυψε ολοκληρωτικά το κτίσμα που όπως αποδείχτηκε, επρόκειτο για μια σημαντικότατη αγροτική έπαυλη της μινωικής εποχής. Χρονολογείται στα 1600-1550 π.Χ., είχε ζωή περίπου μισό αιώνα και καταστράφηκε πιθανότατα από σεισμό.
Το κτίσμα καταλαμβάνει έκταση 270 τ.μ. και αποτελείται από 12 διαμερίσματα. Η κύρια είσοδος, με μονολιθικό κατώφλι και βαθμίδα, ήταν στα ανατολικά ενώ μια δευτερεύουσα είσοδος υπήρχε στα δυτικά. Η αίθουσα υποδοχής στα αριστερά του πλακόστρωτου προθάλαμου είχε διπλή είσοδο, πολύθυρο για την επικοινωνία με μικρότερο διαμέρισμα που διέθετε κτιστό θρανίο, και τρεις κίονες για την υποστήριξη της οροφής. Πιθανή αίθουσα υποδοχής υπήρχε στα δεξιά του προθάλαμου. Η έπαυλη είχε επίσης μαγειρείο, αποθηκευτικούς και άλλους βοηθητικούς χώρους. Εξωτερικά της οικίας λοξοί τοίχοι σχημάτιζαν πρόχειρους περιβόλους που ίσως χρησιμοποιήθηκαν για τον σταβλισμό ζώων.
Συγκεκριμένα, το αναφέρει ο Μπαρότσι (22 ρ) ως Agladea το 1577, ο Καστροφύλακας (Κ. 138) ως Aghladia, με 258 κατοίκους το 1583, και ο Βασιλικάτα (Μνημεία Κρ. Ιστ. V. 114) ως Achladia. Το 1881 είχε 358 κατοίκους στο δήμο Λιμένος Σητείας, το 1900 είχε 341 και το 1928 είχε 440.
Στην περιοχή των Αχλαδιών έχουν γίνει συστηματικές ανασκαφές σε δυο τοποθεσίες όπου σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει δυο θαυμάσια δείγματα του μινωικού πολιτισμού, τον μοναδικό θολωτό τάφο της Ανατολικής Κρήτης και τα ερείπια μιας αγροτικής έπαυλης.
Στη θέση «Πλατύσκινος» έχει ανασκαφεί ένας υπόγειος θολωτός τάφος με διάδρομο, μοναδικός στην Ανατολική Κρήτη για την εποχή του Χαλκού και εξαιρετικά σπάνιος σε όλο το νησί. Χρονολογείται την περίοδο 1400-1220π.Χ. και χρησιμοποιήθηκε για περισσότερο από έναν αιώνα.
Ένας μνημειώδης κτιστός δρόμος μήκους 9μ. οδηγεί στην είσοδο του τάφου. Ο θάλαμος είναι κυκλικός με διάμετρο 4,08μ. και ύψος 4,16μ. Ο θόλος είναι κτισμένος με μεγάλους ογκόλιθους εκφορικά και έχει σχήμα σχεδόν κωνικό. Ακριβώς απέναντι από την κύρια είσοδο του τάφου υπάρχει μια δεύτερη μικρότερη είσοδος, η οποία ερμηνεύτηκε ως άνοιγμα για την συμβολική επικοινωνία του νεκρού με τον άλλο κόσμο, ίσως όμως να αποτελούσε την είσοδο ενός πλευρικού θαλάμου, η κατασκευή του οποίου δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Τόσο τα υπέρθυρα όσο και τα κατώφλια των δυο εισόδων είναι μονολιθικά. Οι κοιλότητες γύρω από την κύρια είσοδο και το υπέρθυρό της θεωρείται ότι χρησίμευαν στη στήριξη ξύλινης θύρας η οποία έκλεινε την είσοδο του τάφου. Λόγω της ομοιότητας του με τους μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους της Ηπειρωτικής Ελλάδος θεωρείται από ορισμένους μελετητές ως απόδειξη ότι η τεχνική της κατασκευής των θολωτών τάφων της ΥΜ ΙΙΙ εποχής έχει εισαχθεί στην Κρήτη από Μυκηναίους τεχνίτες της κυρίως Ελλάδος.
Ανάμεσα στα Αχλάδια και Σκοπή, σε καταπράσινη ρεματιά βρίσκεται ο οικισμός Κιμουργιώτης με την αρχαία όπως λέγεται πηγή Λαψανάρι.
Τον Ιούνιο του 1821 οι Τούρκοι συγκέντρωσαν στα Αχλάδια 300 Χριστιανούς από τα γύρω χωριά (Χαμαίζι, Σκοπή, Κιμουργιώτη, Σκλαβεδιάκου) και τους έσφαξαν όλους (Στειακά, Β' 52).
Ένα σημαντικό έργο για το χωριό Αχλάδια του δήμου Σητείας είναι πλέον πραγματικότητα, με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου, την συμβολή του Δήμου Σητείας, και την δωρεά του Chas Bradley τον οποίο ευχαριστεί ο σύλλογος. Μια νέα πέτρινη τοιχοποιία που προστατεύει και ομορφαίνει την πλατεία του σχολείου με τα παγκάκια και την πέτρινη βρύση!
Αξίζει να περπατήσετε τα γοητευτικά του στενάκια που σε παραπέμπουν σε άλλες περασμένες δεκαετίες, και να ανακαλύψετε σπίτια που παντρεύουν το χθές με το σήμερα.
Σταματήστε να πιείτε μια τσικουδιά ή το κρασάκι σας συνδυάζοντας το με καλό παραδοσιακό φαγητό στην ταβέρνα του Γιώργου Νικηφοράκη ή Τζαγκάρη και ξεκουραστείτε στο όμορφο περιβάλλον της αυλής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου