Με μια λιτή αλλά συγκινητική Tελετή στην αίθουσα εκδηλώσεων της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 20 Σεπτεμβρίου η απονομή του βραβείου «Νίκος Καζαντζάκης» του Δήμου Ηρακλείου στην Λένα Πλάτωνος.
Το βραβείο παρέδωσε στην σπουδαία δημιουργό ο Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός, ο οποίος στον σύντομο χαιρετισμό του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Το εφετινό Βραβείο “Νίκος Καζαντζάκης” που είναι ενταγμένο στον θεματικό κύκλο της “Δημιουργικής Μουσικής”, απονέμεται στην συνθέτιδα κυρία Λένα Πλάτωνος, μια σπουδαία δημιουργό, με πλούσιο, πρωτότυπο και πολυεπίπεδο έργο, που έχει κατακτήσει ξεχωριστή θέση στον χώρο της σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής.
Με αφετηρία το Ηράκλειο, και προερχόμενη από ένα περιβάλλον που έδωσε σπουδαία πρόσωπα στον Πολιτισμό του τόπου μας: τον θείο της κορυφαίο αρχαιολόγο Νικόλαο Πλάτωνα, επί σειρά ετών Διευθυντή του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης μας, και τον πατέρα της, Γεώργιο Πλάτωνα, μουσικοπαιδαγωγό, συνθέτη και πρώτο πιανίστα στην Εθνική Λυρική Σκηνή, ακολούθησε με πάθος και αφοσίωση τον δρόμο της Μουσικής. Για να συμπληρώσει μαζί με τις άλλες μορφές μεγάλων συνθετών που έχουν κρητική καταγωγή: τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Νίκο Μαμαγκάκη, και τον Χρήστο Λεοντή, ένα λαμπρό αστερισμό Μουσικών για την πατρίδα μας.
Η απονομή του Βραβείου «Νίκος Καζαντζάκης» στην κυρία Λένα Πλάτωνος, αποτελεί έμπρακτη έκφραση «ευχαριστών» της γενέτειράς της για την συνολική δημιουργική της πορεία, και την πολυετή προσφορά της στον πολιτισμό μας.
Αγαπητή κυρία Πλάτωνος, σας εύχομαι υγεία, σπουδαία νέα έργα, και κάθε καλό στην πορεία σας».
Στη συνέχεια ο ειδικός σύμβουλος του Δημάρχου Ηρακλείου και μέλος της Eπιτροπής του Βραβείου «Νίκος Καζαντζάκης» Κώστας Μπουρναζάκης, διάβασε εκ μέρους του Αρχιμουσικού Μίλτου Λογιάδη, ο οποίος δεν κατάφερε να παρευρεθεί στην Tελετή
εξαιτίας εκτάκτου κωλύματος υγείας, ομιλία για τη ζωή, τις δημιουργίες και τα επιτεύγματα της κ. Πλάτωνος.
Η Λένα Πλάτωνος από την πλευρά της, συγκινημένη, αφού ευχαρίστησε θερμά τον Δήμαρχο και την επιτροπή του βραβείου για την τιμή, αντί για λόγο προτίμησε να κλείσει η Τελετή με την καινούργια δημιουργία της, ειδικά για την περίσταση, η οποία που ακούστηκε για πρώτη φορά και είχε τον τίτλο «Το Ηράκλειο μου».
Παρευρέθησαν ο Επίσκοπος Κνωσού Μεθόδιος, ο Πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου Γιάννης Βαρδαβάς, οι Αντιδήμαρχοι Στέλα Αρχοντάκη – Καλογεράκη, Μανώλης Βασιλάκης, Ρένα Παπαδακη, Αριστέα Πλεύρη, ο δημοτικός σύμβουλος Σπύρος Δοκιανάκης, ο Πρόεδρος του Μουσείου «Νίκος Καζαντζάκης» καθηγητής Μιχάλης Ταρουδάκης, μέλη της Επιτροπής του Βραβείου, μουσικοί, συνεργάτες και φίλοι της κ,. Πλάτωνος κ.ά.
Η ομιλία του Μίλτου Λογιάδη
Αξιότιμες Αρχές του Ηρακλείου, κυρίες και κύριοι,
Είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά για μένα να μιλήσω για τη σπουδαία συνθέτρια, τη σπουδαία καλλιτέχνη, Λένα Πλάτωνος. Η Λένα ήταν, και συνεχίζει να είναι, μια πηγή έμπνευσης, καλλιτεχνικής δημιουργικότητας αλλά και διαρκούς νεότητας με το βλέμμα πάντα στραμμένο στο μέλλον. Η μουσική της ακούγεται σήμερα το ίδιο φρέσκια όπως όταν πρωτοφάνηκε, και τα τελευταία χρόνια, τα έργα της γνωρίζουν μια δεύτερη νιότη, ακούγονται από νέους ανθρώπους, που ούτως ή άλλως, μέσα στην απόγνωση της δύσκολης εποχής στην οποία ζουν, γυρνάν προς τα πίσω αναζητώντας στο παρελθόν κάτι καλό για να πιαστούν. Τα μουσικά άλμπουμ της Λένας Πλάτωνος –το «Σαμποτάζ», το «Γκάλοπ», οι «Μάσκες Ηλίου», τα «Λεπιδόπτερα»– είναι πράγματι ένα κομμάτι του παρελθόντος στο οποίο μπορεί να πιαστεί κανείς.
Η Λένα Πλάτωνος γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1951, στο Ηράκλειο Κρήτης, κόρη του Γεώργιου Πλάτωνος και της Αντιγόνης Αστρινάκη, μεγάλωσε όμως στην Αθήνα, ερχόμενη συχνά στον γενέθλιο τόπο. Ο πατέρας της, Γεώργιος Πλάτων, ήταν γνωστός μουσικοπαιδαγωγός, συνθέτης και πρώτος πιανίστας στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Η ίδια ξεκίνησε να παίζει πιάνο περίπου δυο ετών, και στη συνέχεια πήρε μαθήματα από τον πατέρα της. Περιγράφει αυτά τα “μαθήματα” ως εξής:
Θυμάμαι τον πατέρα μου να μου λέει παραμύθια, διηγήσεις τρομερές, επενδυμένες μουσικά απ’ ό,τι έπαιζε ο ίδιος στο πιάνο. Αυτοσχέδια παραμύθια και αυτοσχέδιες μουσικές, μέσα στα οποία διαδραματιζόταν η ζωή, με τις χαρές, τις λύπες, τους φόβους της, όλα. Κι εγώ καθόμουν δίπλα, σε ένα καρεκλάκι και βυθιζόμουν στα παραμύθια. Με τον πατέρα μου ήμουν ούτως ή άλλως συναισθηματικά συνδεδεμένη, έτσι έμαθα τη μουσική και την ποίηση και τη διήγηση, που βγήκαν αργότερα και στα προσωπικά μου έργα. Από μικρή μελετούσα μαζί με τον πατέρα μου. Ακούγαμε κλασική μουσική κι εκείνος μου εξηγούσε στην «Ποιμενική» του Μπετόβεν: «άκουσε που τώρα θα γίνει
ο καιρός περίφημος» ή «τώρα περιμένουμε με φόβο να έρθει η καταιγίδα» ‒ έτσι καλλιεργήθηκα μουσικά.
Αργότερα, και με αφορμή το Πρώτο Βραβείο του Διαγωνισμού Καίτης Παπαϊωάννου, που κέρδισε σε ηλικία 12 ετών, σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών με την καθοδήγηση της Φοίβης Βάλληνδα και της Μαρίκας Παπαϊωάννου, και έγινε επαγγελματίας πιανίστα πριν κλείσει τα δεκαοκτώ της χρόνια. Έφυγε κατόπιν, με υποτροφία, για σπουδές στο εξωτερικό, πρώτα στην Ακαδημία της Βιέννης, όπου ήρθε σε επαφή με τη ροκ, τη τζαζ και την ανατολική μουσική. Η ίδια περιγράφει δύο γεγονότα που την επηρέασαν όσο ζούσε στη Βιέννη. «άκουσα έναν δίσκο και είδα και ένα κονσέρτο που μου άλλαξαν όλη μου τη ζωή».
Το πρώτο ήταν το κονσέρτο των Jethro Tull οι οποίοι παρουσίασαν το «Aqualung» σε μια περιοδεία… Το δεύτερο ήταν, όταν άκουσα τον δίσκο «An Electric Storm» του David Vorhaus και της Delia Derbyshire. Αυτή ήταν που έκανε πρώτη ηλεκτρονική μουσική στην Ευρώπη με κάτι κουμπιά και κάτι μοχλούς και ο Vorhaus ήταν και μουσικός και ηλεκτρολόγος μηχανικός. Έφτιαξαν τους «White Noise». Αυτό τον δίσκο, λοιπόν, τον άκουσα πολύ μικρή και μέσα σε αυτά τα τραγούδια είδα ότι εκεί ήταν το μέλλον.
Γύρισε στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, και συνεργάστηκε με τον Ηρακλή Τριανταφυλλίδη και το συγκρότημά του DNA, για να ξαναφύγει το 1975 στο Βερολίνο και να επιστρέψει οριστικά το καλοκαίρι του 1976. Μαζί με τον τότε σύζυγό της, τον συνθέτη Δημήτρη Μαραγκόπουλο, άρχισε να συνεργάζεται με το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, όπου και γνωρίστηκε με το Μάνο Χατζιδάκι, που ήταν τότε διευθυντής στο Τρίτο. Με τον Χατζιδάκι ανέπτυξε μια πολύχρονη επαγγελματική αλλά και φιλική σχέση. Συμμετείχε ως συνθέτρια στην εκπομπή «Εδώ Λιλιπούπολη». Δικές της συνθέσεις είναι ορισμένα από τα πιο γνωστά τραγούδια της εκπομπής, όπως τα «Ρόζα-Ροζαλία» και «Ο Χορός των Μπιζελιών». Η ίδια αναφέρει τα εξής για τη συμμετοχή της στη «Λιλιπούπολη»:
Ο Δημήτρης Μαραγκόπουλος με πρότεινε και μου έδωσαν κι εμένα τρία τραγούδια, το «Περνά περνά η ώρα», το «Τσιφτετέλι της γρίπης» και ένα άλλο, και οι κοπέλες της εκπομπής, η Μαριανίνα Κριεζή, η Ελένη Βλάχου και η Ρεγγίνα Καπετανάκη, με κοίταζαν με μισό μάτι κι έλεγαν από πίσω μου «ο Μαραγκόπουλος έφερε τη γυναίκα του στην εκπομπή». Ωστόσο, είδαν ότι τα τραγούδια ήταν πολύ ωραία, και όχι μόνο αυτό, αλλά μας κάλεσε ο Χατζιδάκις να μας δει όλους πριν αρχίσει η εκπομπή. Δεν ερχόταν στο Τρίτο Πρόγραμμα σχεδόν ποτέ, είχε τον Γιώργο Κουρουπό, εκείνος διηύθυνε από το σπίτι. Εκείνη την ημέρα είχε έρθει να κάνει επιθεώρηση. Μάζεψε στο γραφείο του όλο το Τρίτο Πρόγραμμα, όσους ήταν στο κτίριο εκείνη τη στιγμή, και είπε «θα βάλουμε τα τραγούδια της “Λιλιπούπολης” που έχουν ηχογραφηθεί, να τα ακούσω». Ακούει όλα τα τραγούδια και λέει «θαυμάσια δουλειά, αυτό για την Aνατολή ποιος το έγραψε;». «Η Πλάτωνος», του λένε, «κύριε Χατζιδάκι». «Αυτό μου αρέσει περισσότερο απ’ όλα». Μου λέει «έλα εδώ, παιδί μου». Παίρνει από το γραφείο του τηλέφωνο τον Αλέκο Πατσιφά, τον διευθυντή της Lyra, και του λέει «έχω εδώ μια κοπέλα που πρέπει να της κάνεις δίσκο». Του λέει ο Πατσιφάς «και τι έπαθες εσύ και ενδιαφέρεσαι για κοπέλες;» κι εκείνος του απάντησε δυνατά μέσα στην αίθουσα, «κι όμως, μου αρέσει μια κοπέλα και θέλω να κάνει δίσκο!». Το άκουσαν όλοι αυτό το πράγμα και με τα υπόλοιπα τραγούδια της «Λιλιπούπολης» καθιερώθηκα στην εκπομπή ως αντάξια του ρόλου μου εκεί μέσα. Όλοι έγραφαν πολύ ωραία τραγούδια, αλλά κι εγώ είχα το δικό μου μερίδιο στην επιτυχία της σειράς.
Το προσωπικό της βήμα στη δισκογραφία έγινε με το δίσκο «Σαμποτάζ» του 1981, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη Μαριανίνα Κριεζή, τη Σαβίνα Γιαννάτου –με τις οποίες είχε συνεργαστεί και στη «Λιλιπούπολη» – και τον τραγουδιστή Γιάννη Παλαμίδα. Ο δίσκος χαρακτηρίστηκε πρωτοποριακός για τα ελληνικά δεδομένα, τόσο για τη σύνθεση και τη στιχουργία, όσο και για την χρήση του συνθεσάιζερ –με το οποίο η Πλάτωνος είχε αρχίσει να πειραματίζεται λίγο καιρό πριν– το οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά τόσο έντονα στην ελληνική δισκογραφία. Το «Σαμποτάζ» σηματοδοτεί την αρχή του ηλεκτρονικού ήχου στην Ελλάδα, όταν κυκλοφόρησε, κατ’ ουσίαν, δεν είχαν ξανακουστεί τέτοια πράγματα.
Έξι μόλις μήνες αργότερα, ακολούθησε η κυκλοφορία 13 μελοποιημένων ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη, έργο που είχε ολοκληρωθεί πριν το «Σαμποτάζ», αλλά κυκλοφόρησε δεύτερο, μετά από επιμονή του διευθυντή της Lyra, Αλέκου Πατσιφά. Σ’ αυτό το δίσκο η “σκουρόχρωμη” λιτότητα στη σύνθεση και την ενορχήστρωση της Πλάτωνος ταυτίζεται αρμονικά και αντικατοπτρίζει τη μελαγχολία που διέπει το σύνολο του ποιητικού έργου του Κώστα Καρυωτάκη. Οκτώ όργανα και μια φωνή, η “αιθέρια” της Σαβίνας Γιαννάτου, ήταν αρκετά για να αποτυπώσουν πλήρως το ύφος και το πνεύμα του σπουδαίου ποιητή.
Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε «Το '62 του Μάνου Χατζιδάκι», με μίνιμαλ ηλεκτρονικές διασκευές 12 τραγουδιών του συνθέτη.
Ακολούθησαν τρεις προσωπικοί δίσκοι, που καθόρισαν το στίγμα της στην ελληνική ηλεκτρονική μουσική και αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για μελλοντικές προσπάθειες: «Μάσκες Ηλίου» (το 1984), «Γκάλοπ» (το 1985), «Λεπιδόπτερα» (το 1986). Στους δίσκους αυτούς η Πλάτωνος, στρέφεται ολοκληρωτικά στην ηλεκτρονική μουσική και σε πειραματικές κατευθύνσεις στη φόρμα, την ενορχήστρωση και το στίχο. Οι συνθέσεις της ακολουθούν μινιμαλιστικά μοτίβα με έντονη τη χρήση των πλήκτρων, σχηματοποιώντας προσεκτικά σκηνοθετημένα ηχοτοπία. Η φωνή, συχνά περασμένη από ηλεκτρονικά φίλτρα, άλλοτε παίζει κεντρικό ρόλο –έως και το μοναδικό σε συνθέσεις απαγγελίας– αλλά μπορεί και να χρησιμοποιείται και σαν απλό όργανο συνοδείας. Οι στίχοι της, συνήθως υπερρεαλιστικοί στην εκφορά τους, είναι ωστόσο άμεσοι και θίγουν θέματα της καθημερινότητας και των προσωπικών σχέσεων, ειδικά του έρωτα και της αποξένωσης, και διακρίνονται για την τρυφερότητα και άλλες φορές για την παιδική αθωότητά τους.
Ενδιάμεσα με τους παραπάνω, κυκλοφόρησε ο δίσκος «Η Ηχώ και τα Λάθη της» με παιδικά τραγούδια σε στίχους του Τζιάνι Ροντάρι, ενώ το 1986 η Πλάτωνος συνεργάστηκε με τους έτερους πρωτοπόρους της ηλεκτρονικής μουσικής στην Ελλάδα: Μιχάλη Γρηγορίου και Βαγγέλη Κατσούλη στο έργο «Μουσική για πλήκτρα».
Η παιδική όπερα «Το Αηδόνι του Αυτοκράτορα», κυκλοφόρησε το 1989, βασισμένη στο ομώνυμο παραμύθι του Άντερσεν. Δισκογραφικά η δεκαετία αυτή έκλεισε το 1989 με ένα δίσκο χαμηλότερων τόνων και σκοτεινού ύφους, «Το Σπάσιμο των Πάγων» με τον Γιάννη Παλαμίδα, βασισμένο περισσότερο στο πιάνο και τα φυσικά όργανα.
Για τη δουλειά της τη γόνιμη δεκαετία του 1980 η Λένα αναφέρει:
Όταν έκανα τη μουσική μου τη δεκαετία του 1980 εγώ ήμουν περιθωριακή. Ζούσα στη σκιά του λαϊκού τραγουδιού. Υπήρχε όμως ένας σεβασμός στο κοινό. Καταλάβαινε ότι γίνεται κάτι. Υπήρχε και κάποια αποδοχή από κάποιους μουσικοκριτικούς που είχαν γνωρίσει το έργο μου και το είχαν αγαπήσει. Ο Γιώργος ο Νοταράς, ο Αργύρης ο Ζήλος στο περιοδικό «Ήχος». Άνθρωποι με τρομερό και φλογερό γράψιμο. Νιώθω ότι ήταν σαν να είχα μια προόραση, όταν έφτιαχνα αυτά τα κομμάτια τη δεκαετία του ‘80. Είχα την προόραση του 21ου αιώνα και αυτό δεν μπορούσε να σταματήσει. Ήταν και κάπως παιχνιδιάρικο μέσα μου. Ήταν σαν παιχνίδι. Μου έρχονταν ιδέες επιστημονικής φαντασίας και εγώ έλεγα ‘προχωράμε, έτσι θα το κάνω’. Δεν είχα όμως ιδέα ότι θα συμβεί μετά από 30 χρόνια αυτό που συμβαίνει, να μιλήσω στην ψυχή και στα μυαλά των νέων ανθρώπων. Αυτό δεν το σκεφτόμουν καθόλου τότε. Ήταν δηλαδή περισσότερο ένα παιχνίδι παρά συνειδητή πρωτοπορία.
Η δεκαετία του 1990 ξεκινά με τη συνεργασία της με τον Διονύση Σαββόπουλο σε ζωντανές εμφανίσεις και στο δίσκο του «Αναδρομή '63-'89» και το 1991 με τη Δήμητρα Γαλάνη για τους «Μύθους της Ευρώπης», όπου έκανε την ενορχήστρωση σε τραγούδια των Λένον, Βάιλ και άλλων. Το 1991 βγαίνει και ο δίσκος «Μη μου τους Κύκλους Τάραττε», που όπως λέει και η ίδια «είναι ένας από τους καλύτερούς μου δίσκους και από τους λιγότερο γνωστούς».
Μετά από μια περίοδο αποχής από τη δισκογραφία και σταδιακής απομάκρυνσης και από τη δημοσιότητα, η Λένα Πλάτωνος επέστρεψε το 1997 με τις «Αναπνοές» σε συνεργασία με τη Σαβίνα Γιαννάτου, δίσκο με ερωτικά τραγούδια χαμηλών τόνων και ενορχηστρώσεις που πλησιάζουν το έντεχνο και τη τζαζ παρά την ηλεκτρονική μουσική. Τον ίδιο χρόνο κυκλοφόρησε η συλλογή «Το Μίξερ της Λένας Πλάτωνος» με διασκευές τραγουδιών της από γνωστούς καλλιτέχνες της ελληνικής ηλεκτρονικής σκηνής (Coti K, Κωνσταντίνο Βήτα, Μιχάλη Δέλτα, κ.α.). Το 2000 κυκλοφόρησε το δίσκο «Η Τρίτη Πόρτα» με μελοποιημένα ποιήματα του Θόδωρου Ποάλα που τραγούδησε η Μαρία Φαραντούρη.
Το Μάρτιο του 2003 παρουσίασε συνολικά το έργο της σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε μια κατάμεστη αίθουσα. Το Δεκέμβρη του 2005 εκδόθηκε το βιβλίο «Τα Λόγια μου» (εκδ. Οδός Πανός) με τους στίχους από τα τραγούδια της.
Το 2008 θα είναι μια σημαντική χρονιά: στις 18 Μαρτίου κυκλοφόρησε ο νέος της δίσκος «Ημερολόγια», αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, με τον οποίο επιστρέφει στον ηλεκτρονικό ήχο. Στις 28 Ιουλίου έγινε στο Ηρώδειο συναυλία αναδρομής στο έργο της, όπου εκτός από την ίδια συμμετείχαν η Έλλη Πασπαλά, η Μάρθα Φριντζήλα, ο Κωνσταντίνος Βήτα, ο Γιάννης Παλαμίδας και ο Vassilikos από τους Raining Pleasure.
Το 2010 ακολουθεί ένας διπλός δίσκος με τη ζωντανή ηχογράφηση από παράσταση στο «Παλλάς», με τη συμμετοχή των γνώριμων συνεργατών της Σαβίνα Γιαννάτου και Γιάννη Παλαμίδα, ενώ τον Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, η Λένα Πλάτωνος μελοποιεί Κωνσταντίνο Καβάφη για την παράσταση που δόθηκε στο «Παλλάς», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Παπαϊωάννου, με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα ποιητή.
Τον Οκτώβριο του 2014, η Λένα Πλάτωνος μελοποιεί επιλεγμένα ποιήματα του Γιώργου Χρονά στον δίσκο «Ιερός Πόνος», με τη συμμετοχή του Παντελή Θεοχαρίδη και της Μελίνας Κανά.
Το επόμενο σημαντικό βήμα έρχεται το 2015, με το ηλεκτρονικό αριστούργημα «Γκάλοπ» να επανακυκλοφορεί από την Dark Entries Records και να τραβάει τα βλέμματα του διεθνή πλέον Τύπου αλλά και αρκετών διάσημων ξένων dj. Τραγούδια όπως «Αιμάτινες Σκιές Από Απόσταση», «Μάγισσες» και «Ηδύποτο Ρουμπινί», να ταξιδεύουν διεθνώς, καθώς ακούστηκαν από sets του Boiler Room και του Beats In Space μέχρι στις παρισινές πασαρέλες ως soundtrack της επίδειξης μόδας του πασίγνωστου οίκου Dior. Παράλληλα, το έγκυρο περιοδικό «FACT Magazine» συμπεριέλαβε το «Γκάλοπ» μέσα στις 25 καλύτερες επανακυκλοφορίες της χρονιάς σε όλο τον κόσμο.
Την ίδια χρονιά, η Λένα Πλάτωνος σε συναυλία της στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, παρουσίασε για πρώτη φορά έναν κύκλο αγγλόφωνων τραγουδιών, με τίτλο «Hope is the thing with feathers», σε ποίηση της Έμιλι Ντίκινσον, με συμμετοχή των Sissi Rada και Αθηνάς Ρούτση στο τραγούδι και Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη στην αφήγηση, ενώ η ενορχήστρωση έγινε από τον Στέργιο Τσιρλιάγκο. Toν Ιανουάριο του 2016 η Λένα Πλάτωνος συνθέτει το τραγούδι «Τη Λένε Εύα», με τη συμμετοχή της Τάνιας Τσανακλίδου στην ερμηνεία και της Ελένης Φωτάκη στο στίχο, για την παράσταση «Με Λένε Εύα», η οποία ανέβηκε στο θέατρο Αλκμήνη σε σκηνοθεσία Αντώνη Μποσκοΐτη, βασισμένο στη ζωή της Εύας Κουμαριανού.
Αργότερα, το 2016, κυκλοφορούν από τον dj Red Axes 4 remix από τον δίσκο «Γκάλοπ», ενώ επανακυκλοφορεί ο δίσκος «Μάσκες Ηλίου» και πάλι από την Dark Entries Records.
Η Λένα Πλάτωνος έχει γράψει επίσης μουσική για το θέατρο, για χοροδράματα και για την τηλεόραση, καθώς και έργα κλασικής μουσικής. Εκτός από τη μουσική ασχολείται και με τη ζωγραφική και τις μινιατούρες και έχει εκθέσει κατά καιρούς έργα της, ενώ έχει φιλοτεχνήσει η ίδια τα εξώφυλλα σε αρκετούς από τους δίσκους της.
Ο Χατζιδάκις δήλωνε ότι «η Πλάτωνος έφερνε μια βαθιά ριζοσπαστική προσέγγιση στο τραγούδι» και τη θεωρούσε κάτι σαν συνεχίστρια του έργου του. Εκείνη πάλι, ξεκινώντας από το «Σαμποτάζ», προσπαθούσε να διευρύνει όσο περισσότερο μπορούσε τα όρια της τραγουδοποιίας. Όσοι την εκτίμησαν για τη χρήση του ηλεκτρονικού ήχου στο ξεκίνημά της, ακόμη και στον «Καρυωτάκη» ή στο «’62 του Μάνου Χατζιδάκι» ακόμα, τη λάτρεψαν ολοκληρωτικά στις «Μάσκες Ηλίου», που για τους σημερινούς fans της electronica αποτελεί «ευαγγέλιο». Η Dark Entries, που ανέφερα προηγουμένως, είναι η αμερικάνικη εταιρεία που έχει ως βασικό της σκοπό να κυκλοφορεί και να επανακυκλοφορεί ιδιαίτερης αισθητικής υλικό ανά τον κόσμο, που βασίζεται στα συνθεσάιζερ.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στην στιχουργική της Λένας Πλάτωνος, που κατορθώνει και συμπλέκει αληθινές, καθημερινές καταστάσεις με υπερρεαλιστικές εικόνες, βγαλμένες θαρρείς από πίνακα του Ντε Κίρικο, του Νταλί ή του Ιερωνύμου Μπος Μπος («δαγκωμένα τοστ στα χέρια νωπά, από μετάληψη ωφέλιμη στην πέψη / αδιαμαρτύρητες γλώσσες χωρίς γεύση / ομοιόμορφες αδιάβροχες φωνές / αποστεωμένα πόδια σε αγώνα στάσης σε βιτρίνα αθλητική» ή χρησιμοποιεί κρυπτικούς στίχους ως προς την σύγκρουση του καπιταλιστικού συστήματος με τον κομμουνισμό («Του συστήματος η συστολή και η διαστολή / συχνά μας έχει εγκαταλείψει σ’ ένα σταθμό με μια βαλίτσα που όμως μέσα της υπάρχει η κόκκινη καρφίτσα που σύντομα θα σπάσει του σύμπαντος την πλαστική στολή») ή επίσης τολμάει να γράψει έναν στίχο τόσο δυνατό όσο το «“Τα χέρια που τον δηλητηρίασαν να πάθουν καρκίνο” είπαν οι
ιδιοκτήτες του / Μιλάμε για τα μάτια του Μάρκου / το πρωί εκείνο και σκοτωμένα ακόμα αγαπούσαν» από τον «Μάρκο», το καλύτερο τραγούδι της ελληνικής δισκογραφίας που έχει αφιερωθεί σε έναν σκύλο.
Η Λένα Πλάτωνος διασχίζει τα σύνορα αμφισβητώντας καθιερωμένους ορισμούς. Βασίλισσα της ηλεκτρονικής μουσικής και ταυτόχρονα λαϊκή και ποπ, πειραματίζεται διαρκώς με τη φωνή της, το συνθεσάιζερ, τους στίχους, τις καλλιτεχνικές συνεργασίες δημιουργώντας υπερρεαλιστικά και αντισυμβατικά περιεχόμενα. Μεταφράζεται σε άλλες γλώσσες του κόσμου και τα κομμάτια της γίνονται τμήμα συνεχών συνθέσεων και ανασυνθέσεων. Η ίδια τα αποχωρίζεται με ευκολία, και αστείρευτα βγάζει από το συρτάρι της καινούρια-ξεχασμένα κομμάτια. Η γραφή της είναι ανεξάντλητη. Εμπνευσμένη από μοτίβα της καθημερινότητας δημιουργεί ένα πολιτικό, έντονα συναισθηματικό και αμφίθυμο μουσικό κολλάζ που ερμηνεύεται πολλαπλά.
Σαν άνθρωπος η Λένα, είναι άνθρωπος του “μαζί”. Όπως αναφέρει η ίδια:
Την ευτυχία μπορείς να τη βρεις στην ένωση. Αυτό για μένα είναι ευτυχία και η διάσπαση είναι δυστυχία. Και ο διάβολος διασπά, αυτή είναι η τακτική του, το λέω συμβολικά. Όταν λέμε για έναν άνθρωπο ότι «είναι διαβολικός», εννοούμε ότι διασπά, χωρίζει. Ο χωρισμός είναι μια διαβολική ενέργεια, σατανική. Η ένωση είναι η αγάπη, ο έρωτας, η σύμπνοια με το περιβάλλον. Να αισθάνεσαι ότι είσαι ένα με το σύμπαν, ότι είσαι ένα μόριό του, συσχετισμένος με αυτό. Εν τέλει το πιο μεγάλο μου όφελος από τη μουσική είναι το ισχυρότατο κανάλι επικοινωνίας που δημιουργεί με τον εαυτό μου και με τη ζωή, με τους ανθρώπους.
Χωρίς τη Λένα ο μουσικός μας πολιτισμός θα ήταν κατά πολύ φτωχότερος. Λένα των ονείρων μας, Λένα της παντοτινής νεότητας και ευαισθησίας σε ευχαριστούμε!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου