Το κάτω μετόχι του δήμου Οροπεδίου Λασιθίου

 579017_527323744007380_1392394891_n


To Κάτω Μετόχι, όπως και όλα της επαρχίας, είναι κτίσματα που δημιουργήθηκαν μετά το 15° αιώνα. Τότε αποφάσισε η Βενετία να καλλιεργήσει και πάλι τον κάμπο του Λασιθίου ύστερα από την υποχρεωτική ερήμωσή του για 200 χρόνια. 


Οι ενοικιαστές-καλλιεργητές από τις γύρω επαρχίες έκτισαν πρόχειρους οικισμούς για την εποχική διαμονή τους την περίοδο της σποράς και του θερισμού και γι' αυτό αναφέρονται στην απογραφή του Καστροφύλακα ως μετόχια, με την κρητική ονομασία και όχι χωριά (casali). 


Μόνο αυτός ο οικισμός διατήρησε το χαρακτηριστικό μετόχι και ονομάζεται Κάτω, επειδή βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο του οροπεδίου, όπου είναι ο Χώνος, δίπλα από το χωριό. Εκεί που χωνεύουν τα νερά της βροχής.

555550_527323927340695_1919560744_n

564490_527324060674015_126209784_n

971941_527324120674009_1454761987_n

1001091_527323930674028_2043671315_n

Ένα άλλο όνομα, με το οποίο συναντάμε το χωριό και μάλιστα διατηρείται έως το 1881, είναι Γαϊδουρόμαντρα. Αυτό είχε στην απογραφή του ο ιστορικός Καστροφύλακας. 

Μια υπόθεση για αυτό το όνομα είναι ότι εδώ βρισκόταν σταθμός υποζυγίων (μουλάρια, γαϊδούρια) για ξεκούραση, προκειμένου να αρχίσει το άλλο τμήμα της πορείας τους προς το Καστέλι της Πεδιάδος, όπου βρίσκονται οι μεγάλες αποθήκες σιτηρών κατά την περίοδο της ενετοκρατίας.

1004700_527323830674038_1505940344_n

1004824_527324034007351_2065772464_n

1011501_527324130674008_964351203_n

1011637_527323797340708_736009270_n

Στην απογραφή του Καστροφύλακα αναφέρεται (Κ 104) ως Mettocchio Gaidaromandra το 1583 με 89 κατοίκους. Τότε ήταν ένας από τους πιο μεγάλους οικισμούς του Οροπεδίου. 

Το αναφέρει και ο Ιστορικός Βασιλικάτα ως Metochio Gaiduromandra με 15 σπίτια (Μνημεία Κρητ. Ιστ. V, σ.29). Με το όνομα Gaiduri Mandra αναφέρεται και στην τούρκικη απογραφή του 1671 με 20 οικογένειες (Ν. Σταυρινίδης, Μεταφράσεις, Β', σ. 136). 

Σε άλλο τούρκικο έγγραφο του 1691 (σ.379) αναφέρεται ο χαΐνης Τζανής, υιός του Εμμανουήλ από το χωριό Γαϊδουρόμαντρα.

1013031_527323914007363_72568473_n

1146517_527323967340691_21107847_n

1150953_527323754007379_440594746_n

1185790_527324144007340_1152502556_n

1187110_527323734007381_1953431116_n

1187217_527323817340706_530150462_n

 Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Gaidhuromandra και Gerontomuri με 30 χριστιανικές οικογένειες (Pashley, Travels in Crete, II, 321). To 1842 το αναφέρει ο Χουρμούζης Βυζάντιος (Κρητικά 49) ως Κάτω Μετόχι, ενώ το 1881 αναφέρεται ως Μετόχι στο δήμο Ψυχρού με 146 Χριστιανούς κατοίκους και το 1900 Μετόχι με 148 κατοίκους, το 1920 είναι έδρα αγροτικού δήμου με 167 κατοίκους , το 1928 έδρα ομώνυμης κοινότητας με 234 κατοίκους , το 1940 με 251, το 1951 με 239, το 1961 με 190, με 1971 με 177, το 1981 με 130, το 1991 με 183 και το 2001 με 154.

1098211_527324044007350_6551517_n

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου