Η Πλατεία Ομονοίας Στην Αθήνα

  Ομόνοια είναι ιστορική πλατεία της Αθήνας και σύγχρονο πολεοδομικό κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας. Αρχικά η ομώνυμη πλατεία είχε σχήμα έλλειψης, μετά όμως τροποποιήθηκε με την ενοποίηση τμημάτων αυτής και την απομάκρυνση του τραμ που διερχόταν από την οδό Αθηνάς. 

Πολλά από τα παραδοσιακά κτίρια της πλατείας έχουν χαθεί, επιβιώνουν όμως το Μπάγκειο μέγαρο και το Μέγας Αλέξανδρος, που οικοδομήθηκαν τη δεκαετία του 1880 και λειτούργησαν αρχικά ως ξενοδοχεία.

Η πλατεία διαμορφώνεται το 1846 και αρχικά παίρνει το όνομα Πλατεία Ανακτόρων, ίσως επειδή στο αρχικό πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας το 1834 (1833;) που έγινε από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ προόριζε τον συγκεκριμένο χώρο για την ανέγερση των Ανακτόρων. 

Στη συνέχεια, προς τιμήν του Βασιλιά Όθωνα, η πλατεία μετονομάστηκε σε Πλατεία Όθωνος για να λάβει τελικώς το σημερινό της όνομα ως Πλατεία Ομονοίας το 1862, όταν στον χώρο αυτό δόθηκε όρκος «ομονοίας» από τους αρχηγούς των αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων της εποχής οι οποίες είχαν προκαλέσει αιματηρές ταραχές στη χώρα.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η πλατεία δενδροφυτεύεται, κατασκευάζεται στο κέντρο της πολυγωνική εξέδρα μουσικής, φωταγωγείται και αποτελεί κέντρο κοσμικής κίνησης, καθώς πέραν από αφετηρία του σιδηροδρόμου, η είσοδος του οποίου ήταν στην οδό Αθηνάς, περιμετρικά της υπάρχουν σημαντικά ξενοδοχειακά κτίρια και τα παγκάκια της δίνουν τη δυνατότητα ανάπαυσης στους περιπατητές της αγοράς.

Φωτογραφία από τα έργα που έγιναν στην πλατεία, 1/4/1954. Φωτο: Εφημερίδα Σφαίρα

Από το 1925 έως το 1930 η πλατεία ανασκάπτεται και η δημιουργία του υπόγειου σταθμού του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου Πειραιώς – Αθηνών γίνεται η αιτία της ανάπλασης της. Η Πλατεία Ομονοίας γίνεται κυκλική, μαρμάρινα κιγκλιδώματα τοποθετούνται στις εισόδους του υπόγειου σταθμού, η όψη της πλησιάζει τα ευρωπαϊκά πρότυπα και η ευρύτερη περιοχή αρχίζει να αποκτά σημαντικό εμπορικό χαρακτήρα.

Η χρήση του σταθμού στην Ομόνοια (Αθήνα) δημιουργεί την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού και το 1931 ο Δήμαρχος Αθηναίων Σπύρος Μερκούρης ανακοινώνει την ανάπλαση της πλατείας στην οποία οι τρύπες των αεραγωγών προβλεπόταν να καλυφθούν με τη μορφή ψηλών κιόνων στη βάση των οποίων θα τοποθετούνταν αγάλματα των εννέα Μουσών. 

Αντί των εννέα Μουσών της μυθολογίας τοποθετήθηκαν οκτώ αγάλματα για λόγους συμμετρίας και έστω κι αν το πρόβλημα του εξαερισμού του υπόγειου σταθμού είχε καλυφθεί, το αισθητικό αποτέλεσμα της πλατείας δεν ικανοποίησε τους Αθηναίους, γεγονός που οδήγησε στην αποξήλωση των Μουσών.

 

Η δεκαετία του '50 αποτελεί χρόνο εκσυγχρονισμού για όλη την Αθήνα και βεβαίως και για την Ομόνοια. Το 1954 γίνεται διαρρύθμιση στον υπόγειο χώρο του σταθμού όπου κατασκευάζεται μια υπόγεια πλατεία με τράπεζες, ταχυδρομείο και καταστήματα, ενώ κατασκευάζονται και οι πρώτες κυλιόμενες σκάλες. 

Το 1958 διεξάγεται διαγωνισμός από το υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων για την ανάπλαση της Πλατείας Ομονοίας τον οποίο κερδίζουν ο γλύπτης Γιώργος Ζογγολόπουλος και ο αρχιτέκτονας Κώστας Μπίτσιος. 

Η φωτογραφία προέρχεται από το λεύκωμα "ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΑΘΗΝΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Α.Ε., ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΛΕΥΚΩΜΑ 130 ΕΤΩΝ ΤΩΝ Η.Σ.Α.Π." (1999) και αναρτήθηκε στην ομάδα "Ελληνική Εργοτεχνική Ιστορία"

Η πρόταση των Ζογγολόπουλου και Μπίτσιου περιλαμβάνει μια κυκλική υδάτινη γλυπτική σύνθεση στο κέντρο της οποίας υπάρχει το αφαιρετικό γλυπτό «Ποσειδώνας» του Γιώργου Ζογγολόπουλου. Η πλατεία αναδιαμορφώνεται, χωρίς το γλυπτό, και τα «σιντριβάνια της Ομόνοιας» γίνονται τοπόσημο της πόλης, ενώ η πλατεία αποτυπώνεται πολλάκις στον ελληνικό κινηματογράφο.

ΠΗΓΗ www.lifo.gr/

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ kritipoliskaixoria

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους