Το Ναυάγιο Του Ατμόπλοιου ΚΥΡΙΑΚΗ

 Στις 21 και 22 Οκτωβρίου 2017, ο Αντώνης Γράφας και η ομάδα του καταδύθηκαν με την υποστήριξη του Νικόλα Γιαννουλάκη και του προσωπικού του καταδυτικού κέντρου ChaniaDiving, στο φερόμενο ως ναυάγιο του ατμόπλοιου ΚΥΡΙΑΚΗ, το οποίο βρίσκεται βυθισμένο στον κόλπο της Σούδας. 

Το ατμόπλοιο ΚΥΡΙΑΚΗ ως VESTALIA την εποχή που χρησιμοποιείτο ως οπλιταγωγό με τον τακτικό κωδικό A-44 από την Βρετανική Κοινοπολιτεία. (Archive Dimitri Galon)

Το πλοίο εντοπίστηκε και ερευνήθηκε από τον Νικόλα Γιαννουλάκη και τους συνεργάτες του το 2014. Το 2015 σε συνεργασία με τον Δημήτρη Γκαλών τεκμηριώθηκε και ταυτοποιήθηκε ως το ατμόπλοιο ΚΥΡΙΑΚΗ, το οποίο απωλέσθηκε την 24η Απριλίου 1941 μετά από επίθεση πέντε γερμανικών αεροσκαφών.   

Το ελληνικό φορτηγό ατμόπλοιο ΚΥΡΙΑΚΗ (πρώην ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΟΣ, πρ.VESTALIA) κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία Russell&Co. στο PortGlasgow της Μεγάλης Βρετανίας με τον αριθμό ναυπήγησης 630. Καθελκύστηκε την 20η Μαρτίου 1912 και η κατασκευή του αποπερατώθηκε τον Μάιο του ίδιου χρόνου. 

Το πλοίο είχε τα εξής χαρακτηριστικά:

Όνομα: ΚΥΡΙΑΚΗ

ΔΔΣ: SVNI

Τύπος: Φορτηγό ατμόπλοιο

Πρώτη σημαία: Βρετανική

Τελευταία σημαία: Ελληνική

ΚΟΧ: 5.528

Μήκος (μ): 130

Πλάτος (μ): 17

Βάθος (μ): 8,2

Πρόωση: Τρικύλινδρη παλινδρομική ατμομηχανή, ισχύος 538 NHP, κατασκευασμένης από την εταιρείαJohnG. Kincaid&Co. Ltd., Greenock, Μεγάλη Βρετανία

Έλικες: 1

Ενδεικτική ταχύτητα (κ): 11

Με το πρώτο του όνομα, VESTALIA, ταξίδεψε για την VestaliaS.S. Co. Ltd., με έδρα της το Λονδίνο. Το 1914 ενοικιάσθηκε από την Βρετανική Κοινοπολιτεία και χρησιμοποιήθηκε ως οπλιταγωγό με τον τακτικό κωδικό Α-44 κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1933 αγοράστηκε για το ποσό των 6.375 λιρών Αγγλίας από τους αδερφούς Νικόλαο, Θεοδόσιο, Πάνο και Ιωάννη Κουμάνταρο και νηολογήθηκε στον Πειραιά με τον αριθμό 739. Το 1940 πουλήθηκε στην εταιρεία PoutousMaritimeCo. Ltd.των αδερφών Πουτού. Την 31η Μαρτίου 1941 το ΚΥΡΙΑΚΗ επιτάχθηκε από την ελληνική κυβέρνηση και χρησιμοποιήθηκε ως μεταγωγικό για τις ανάγκες του πολέμου.

Την 21η Απριλίου 1941 το πλοίο ερχόμενο από τον Πειραιά κατέπλευσε στον κόλπο της Σούδας έμφορτο με 100 βρετανούς στρατιώτες. Δύο ημέρες αργότερα, την 23.04.1941, το πλοίο αναχώρησε έμφορτο με βρετανικό στρατό από την Σούδα με τελικό προορισμό την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Κατά την διάρκεια της αναχώρησης του όμως έμπλεξε στο προστατευτικό πλέγμα του κόλπου, με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί εκφόρτωση των στρατιωτών ούτως ώστε να διεκπεραιωθεί η απελευθέρωση του. Την 24η Απριλίου 1941 και ώρα πέντε το απόγευμα, δέχτηκε επίθεση από γερμανικά αεροσκάφη με αποτέλεσμα να βυθιστεί χωρίς θύματα μέσα σε πέντε λεπτά της ώρας.   

Το ναυάγιο του ατμόπλοιου ΚΥΡΙΑΚΗ βρίσκεται βυθισμένο σε μέγιστο βάθος 84 μέτρων έχοντας ως ελάχιστο βάθος τα 70 περίπου μέτρα. Βρίσκεται πλαγιασμένο στην αριστερή του πλευρά και εκτείνεται σε μια απόσταση μήκους 130 περίπου μέτρων, ενώ ο νοητός άξονας πρύμνης-πλώρης έχει κατεύθυνση βορειοανατολική.

 

Το ναυάγιο έχει ένα μεγάλο ρήγμα στην περιοχή της πρύμνης, αλλά ως επί το πλείστον παραμένει σε καλή κατάσταση και οι άγκυρες του βρίσκονται μέχρι σήμερα στην θέση τους. Τα αμπάρια του είναι άδεια ενώ τα ιστία του πλοίου παραμένουν άθικτα. Το φουγάρο είναι σπασμένο και βρίσκεται πεσμένο στον βυθό δίπλα στο πλοίο. Πρόκειται για το πρώτο υπάρχων ναυάγιο πλοίου από την αποκαλούμενη «Μάχη της Κρήτης» στην περιοχή του κόλπου της Σούδας,το οποίο έχει επαρκώς ερευνηθεί αν και χρήζει περαιτέρω έρευνας.    

DG

Πηγές

Ημερολόγιο Πολέμου Βασιλικού Ναυτικού, τόμος ΣΤ, Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού

Ημερολόγιο Πολέμου Βρετανικής Ναυτικής Διοίκησης Σούδας, ADM 199/810 The National Archives Kew

Φωκάς, Δημήτριος: Έκθεσις επί της δράσεως του Β. Ναυτικού κατά τον πόλεμον 1940-1944, Τόμος Α΄: Από της προπολεμικής περιόδου μέχρι της καταλήψεως της Ελλάδος (27 Απριλίου 1941), Εκδόσεις Ιστορικής Υπηρεσίας του Β.Ν. 1953

Ντούνης, Χρήστος: Τα Ναυάγια στις Ελληνικές Θάλασσες 1900-1950, Τόμος Α΄, εκδ. Finatec, Αθήνα2001

ΠΗΓΗ www.grafasdiving.gr/

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ kritipoliskaixoria

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους