Ο Χώνος του Δήμου Μυλοποτάμου

 Ο Χώνος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητος του Δήμου Μυλοποτάμου στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Βρίσκεται 50 χλμ. ανατολικά από το Ρέθυμνο, σε υψόμετρο 360 μ.. Το όνομα του χωριού προέρχεται από τη λέξη, η οποία στο κρητικό ιδίωμα σημαίνει καταβόθρα.

Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Ghono, στην επαρχία Μυλοποτάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Cono με 212 κατοίκους και 554 οφειλόμενες αγγαρείες και ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 ως Chono. 

Στην οθωμανική απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Honos με 14 χαράτσια. Το 1881 ανήκε στον δήμο Δαμάστας και σύμφωνα με την απογραφή είχε αμιγώς χριστιανικό πληθυσμό, με 170 κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 263 κατοίκους και υπαγόταν στον ίδιο δήμο. Το 1920 είχε οριστεί έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.

 Το 1925 ο Χώνος προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αΐμονα, αλλά το 1930 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. 

Το 1959 η έδρα της κοινότητας μεταφέρθηκε στη Δροσιά, όπου παρέμεινε μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση το 1997, όταν το χωριό εντάχθηκε στον δήμο Κουλούκωνα

Ο κεντρικός ναός της ενορίας είναι ο δίκλιτος ναός της Αγίας Κυριακής (νότιο κλίτος) και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (βόρειο κλίτος). Στην ενορία του χωριού εντάσονται επίσης τα εξωκλήσια Άγιος Γεώργιος και Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.. Στο χωριό λειτουργούσε παλαιότερα μονοτάξιο δημοτικό σχολείο. 

Το κτίριο του σχολείου κτίστηκε τη δεκαετία του 1930. Η αρχική σκεπή από κεραμίδια έχει αντικατασταθεί από αμιαντοτσιμέντο.

Το τοπίο του γύρω από το χωριό έχει σχηματιστεί λόγω της καρστικής αποσάθρωσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του Ψηλορείτη. Νότια του χωριού έχει σχηματιστεί με αυτό τον τρόπο πλάτωμα το οποίο παροχετεύεται από δύο φυσικές δολίνες ή χώνους. 

Ακόμη νοτιότερα, στην περιοχή Κουρτσά έχει καρστική αποσάθρωση έχει δημιουργήσει φυσικά γλυπτά στους βράχους, σχηματίζοντας κοφτερές άκρες. Η Κουρτσά είναι η μεγαλύτερη σε έκταση τέτοια περιοχή στην Κρήτη

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ kritipoliskaixoria

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους