Ο Μοχός Του Δήμου Χερσονήσου

 

Ο Μοχός είναι μεγάλος οικισμός της επαρχίας Πεδιάδας του Δήμου Χερσονήσου, που βρίσκεται σε υψόμετρο 400 μ. στη δυτική άκρη σε γόνιμη αλλά άνυδρη πεδινή έκταση, κατάφυτη από ελαιώνες και αμπελώνες. Απέχει από το Ηράκλειο 45,8 χλμ. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκομία και την αμπελοκαλλιέργεια. Βάση της οικονομίας του χωριού είναι το λάδι.Έχει ταχυδρομείο,  νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο, Λύκειο και αγροτικό ιατρείο.

Το δημοτικό διαμέρισμα Μοχού αποτελείται από 2 οικισμούς, το Μοχό και τη Σταλίδα. Η Σταλίδα είναι παράλιος οικισμός με 987 κατοίκους. Ο συνολικός πληθυσμός του Δημοτικού διαμερίσματος είναι 2.142 κάτοικοι. Βρίσκεται σε υψόμετρο 10 μέτρων και ήταν άλλοτε λιμένας του Μοχού, που έχει αξιοποιηθεί τουριστικά. Οι Μοχιανοί ετυμολογούν το Μοχό από το μυχό αυτό.

Από τους ιερούς ναούς αξίζει να αναφέρουμε το δίκλιτο του Ευαγγελισμού και της Αγίας Παρασκευής στην πλατεία του χωριού, το δίκλιτο επίσης του Αγίου Γεωργίου και Αγίου Σάββα και του Μιχαήλ Αρχαγγέλου. Στην περιοχή του Μοχού υπάρχουν περί τα 10 εξωκλήσια. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μεγάλη πλατεία, όπου γίνεται στις 15 Αυγούστου το κρητικό πανηγύρι, με κρητικούς χορούς, το οποίο συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών, ντόπιων και ξένων. Την ίδια μέρα σε αίθουσα του Δημοτικού διαμερίσματος που είναι διασκευασμένη σε παλαιό κρητικό νοικυριό, γίνεται έκθεση εργοχείρων, υφαντών, κεντημάτων, πλεκτών κλπ.

Ένα έθιμο που τηρείται κατά τις ημέρες της αποκριάς στην περιοχή είναι το «Ξυνόχοντρος και μουζουδιά» είναι εκδήλωση του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού. Πρόκειται για αναβιώση παλίου τοπικου εθίμου με ψήσιμο ζεστού ξυνόχοντρου παραδοσιακό φαγητό) και μεταμφίεσης με μουζουδιά.

Στις 14 και 15 Αυγούστου γιορτάζεται το πανηγύρι της Παναγίας στο Μοχό. 
Ο εορτασμός ξεκίνησε το 1960 υπό Προεδρίας της Κοινότητος Γεωργίου Λεβέντη σε συνεργασία με την Περιγιητική Λέσχη Ηρακλείου με Πρόεδρο τον Γεώργιο Πατεράκη. Στο κέντρο του χωριού στο χώρο της μεγάλης δεντροφυτεμένης και πλακοστρωμένης πλατείας, γίνεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου το κρητικό πανηγύρι, με κρητικούς χορούς και αγαπημένους κρητικούς καλλιτέχνες, το οποίο συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών, ντόπιων και ξένων. Παράλληλα σε αίθουσα του Δημοτικού διαμερίσματος που είναι διασκευασμένη σε παλαιό κρητικό νοικυριό, γίνεται έκθεση εργόχειρων, υφαντών, κεντημάτων, πλεκτών κλπ.

Η ετυμολογία του τοπωνυμίου είναι άγνωστη. Στις βενετικές απογραφές αναφέρεται με το όνομα Mogho, με πρώτη αναφορά το 1387. To 1583 είχε 451 κατοίκους (Καστροφύλακας, Κ95). Το 1881 είναι έδρα ομώνυμου δήμου, με 1299 κατοίκους, το 1900 ο δήμος μετονομάζεται Λαγκάδος αλλά παραμένει πρωτεύουσα, κάτ. 1613, το 1920 έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου, κάτοικοι 1671, το 1928 κάτοικοι 1730, το 1940 κάτ. 1810, το 1951 κάτ. 1804, το 1961 κάτι. 1716 και το 1971 κάτ. 1422.

Από το Μοχό κατάγονταν οι αδερφοί Βέργα, οι οποίοι έδρασαν πριν από την Επανάσταση του 1821. Ο Γιώργης Βέργας, τον οποίο βρήκε αιχμάλωτο στον τουρκικό ναύσταθμο και τον παρέλαβε στην προσωπική του φρουρά ο καπουδάν πασάς Γαζή Χουσείν, ήταν ατίθασος και άγριος, αντίπαλος του γενίτσαρου και σκληρού δυνάστη του Μοχού , Ιμπραχίμ Μόχογλου (Π. Φαφουτάκη, Συλλογή ηρωικών κρητικών ασμάτων, 1889, σελ. 66).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ kritipoliskaixoria

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους