Νοσταλγικό Ταξίδι Στο Παλιό Σχολείο Στο Ξηροστέρνι Αποκορώνου

 

Λέγεται ότι οι παρέες γράφουν ιστορία. Αρκεί βέβαια να υπάρχουν καλές ιδέες και πίστη στον σκοπό. Προϋποθέσεις που όπως φαίνεται είχε μια παρέα πέντε νέων γυναικών από το Ξηροστέρνι Αποκορώνου όταν αποφάσισε να μετατρέψει το παλιό σχολείο σε χώρο εκδηλώσεων και να παρουσιάσει μια έκθεση παλιών φωτογραφιών που συγκέντρωσε από τα σπίτια των χωριανών.

 Μια έκθεση που για τους κατοίκους της περιοχής αποτέλεσε αφορμή για ένα νοσταλγικό ταξίδι στο παρελθόν και την ανθρωπογεωγραφία του χωριού, ενώ για τους επισκέπτες της έκθεσης φώτισε πτυχές από τη ζωή στην ύπαιθρο όπως ήταν αυτή πριν από πολλές δεκαετίες.

 

Κυρίως όμως για να πάρει σάρκα και οστά η έκθεση παλιάς φωτογραφίας στο σχολείο, χρειάστηκαν οι ανοιχτές πόρτες που βρήκαν τα κορίτσια στα σπίτια του χωριού και η αμέριστη προσφορά των ίδιων των χωριανών που δέχθηκαν να μοιραστούν -χωρίς δεύτερη σκέψη- φωτογραφικά κειμήλια και παλιά αντικείμενα που είχαν στη διάθεσή τους.

Κάπως έτσι άρχισε να συγκεντρώνεται ένα μεγάλο σε όγκο υλικό, γεμάτο μνήμες και συναισθηματική αξία, που μεταφέρθηκε στο σχολείο και οργανώθηκε σε ενότητες: τα πορτρέτα, το σχολείο, ο στρατός, τα ζευγάρια, οι γάμοι, οι οικογένειες, οι αγροτικές εργασίες, το καφενείο.
Φωτογραφικά στιγμιότυπα που χρονολογούνται από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και φτάνουν μέχρι τα μεταπολεμικά χρόνια. Πρόσωπα οικεία στους ανθρώπους της περιοχής, που συνήθως έχουν απαθανατιστεί από τον φακό σε σημαντικές στιγμές της ζωής τους: άλλοτε λίγο πριν αναχωρήσουν για το μέτωπο κι άλλοτε έτοιμοι να ξεκινήσουν τον κοινό βίο με τον άνθρωπο που παντρεύτηκαν. 

Πρόσωπα συνήθως ντυμένα… επίσημα όπως επέβαλε τότε η σπάνια τελετουργία της φωτογράφησης, περιστοιχισμένα από συγγενείς και φίλους σε καθιερωμένες “παραδοσιακές” πόζες ή και σε πιο “φυσικές” στάσεις.
Κι ανάμεσά τους πολλά παλιά αντικείμενα, από τα σύνεργα των παλιών καφενείων, μέχρι παλιά ραδιόφωνα, αγροτικά εργαλεία και αριθμητήρια του μονοθέσιου σχολείου, που πλαισιώνουν τις φωτογραφίες ανά ενότητα δίνοντας τον δικό τους τόνο στο νοσταλγικό ταξίδι στον περασμένο αιώνα.

Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα, και συγκεκριμένα πλάι στις φωτογραφίες των κορυφαίων λαϊκών παραδοσιακών μουσικών του χωριού Χαρίλαου Πιπεράκη (1892-1981) και Μιχάλη Πιπεράκη (1903-1975) που δέσποζαν στο μέσον της αίθουσας του παλιού μονοθέσιου σχολείου, οι “διαδρομές” συνάντησαν 3 από τις πρωτεργάτισσες της έκθεσης για να ξετυλίξουν το νήμα της ξεχωριστής αυτής πρωτοβουλίας.

ΟΛΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΙΑ ΠΑΡΕΑ
«Ολα ξεκίνησαν όταν αποφασίσαμε σαν παρέα να κάνουμε κάτι ώστε να μαζευόμαστε, να βρισκόμαστε πιο συχνά και να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας. Ετσι αρχίσαμε να ρίχνουμε ιδέες για το τι μπορούμε να κάνουμε», αναφέρει η Αθηνά Ντεϊμεντέ και προσθέτει ότι όταν η Αναστασία Βολουδάκη πρότεινε την ιδέα για την έκθεση παλιάς φωτογραφίας κανένας δεν υποψιάζονταν πώς θα εξελίσσονταν τα πράγματα. 

Ωστόσο -τονίζει συνεχίζοντας η Αθηνά- οι πόρτες του χωριού που χτύπησαν όταν ξεκίνησαν την αναζήτηση για να βρουν το υλικό, ήταν ορθάνοιχτες. Κι αυτό υπήρξε καταλυτικός παράγοντας για να προχωρήσει η πρωτοβουλία.

«Ηταν μια ευχάριστη έκπληξη για τους ανθρώπους που πηγαίναμε να τους ζητήσουμε φωτογραφίες και υλικό. Δεν γνώριζαν τι ετοιμάζαμε και τους βρήκαμε λίγο απροετοίμαστους. Ομως όλο το χωριό, ακόμα και αυτοί που μένουν στα Χανιά, την Αθήνα ή και την Αμερική μας έστειλαν φωτογραφίες με όλη τους την αγάπη», αναφέρει η Αναστασία, ενώ η Μαριλένα Σγουράκη σημειώνει ότι κανένας από όσους συμμετείχαν στην προσπάθεια δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο μεγάλος θα ήταν ο όγκος του υλικού που θα μαζεύονταν.

«Η συγκέντρωση των φωτογραφιών και των αντικειμένων έγινε σχεδόν παράλληλα. Παρότι είχαμε πει στους ανθρώπους του χωριού να μας δώσουν κυρίως φωτογραφίες, υπήρξαν περιπτώσεις που έρχονταν μόνοι τους και μας έφερναν παλιά αντικείμενα. Με αυτή την έννοια όλοι οι χωριανοί συμμετείχαν απόλυτα στη διοργάνωση και το στήσιμο της έκθεσης. Χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει τίποτα», αναφέρουν οι συνομιλήτριες μας.

ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ
Ακολούθησε η οργάνωση του υλικού και το στήσιμο της έκθεσης, ενώ η συγκίνηση των διοργανωτών της έκθεσης συναντήθηκε με εκείνη του κοινού όταν πια η έκθεση άνοιξε τις πύλες της στους χωριανούς: «Τη στιγμή που μαζεύαμε τα πράγματα ήταν τέτοια η αγωνία και το άγχος μας να προλάβουμε να οργανώσουμε το υλικό που δεν μας άφησε να απολαύσουμε το ταξίδι. 

Αργότερα, όταν άνοιξε η έκθεση και κοιτώντας τις φωτογραφίες μαζί με τους συγχωριανούς και τους δικούς μας ανθρώπους συνειδητοποιήσαμε κι εμείς πόσο σημαντικό ήταν αυτό που κάναμε», σχολιάζει η Αναστασία ενώ μιλώντας για τις αντιδράσεις του κοινού σημειώνει: «Αρχικά επικράτησε η έκπληξη και αμέσως μετά η συγκίνηση. Συγκίνηση γιατί αναγνώριζαν τους γονείς τους, τους θείους τους ή και τους ίδιους σε πολύ μικρή ηλικία και τους έβλεπες ότι ταξίδευαν, έμπαιναν μέσα στη φωτογραφία. Υπήρξαν άτομα που κάθισαν ακόμα και 1,5 ώρα στην έκθεση. Αυτό μας έκανε κι εμάς να αισθανθούμε ότι κάναμε κάτι σπουδαίο».

Η Μαριλένα από την πλευρά της ξεχώρισε δύο στιγμιότυπα: «Γέλασα με τη μητέρα μου που επί ένα μήνα άκουγε για την έκθεση χωρίς να γνωρίζει τι θα δει κι όταν μπήκε στην αίθουσα έμεινε “κάγκελο”. Υπήρξαν όμως και συγκινητικά στιγμιότυπα, όπως εκείνο με μια χωριανή μας που κοίταζε μία προς μία τις φωτογραφίες ανθρώπων που είχε ζήσει από κοντά και την πήραν τα κλάματα, πέφτοντας κάποια στιγμή στην αγκαλιά της Αναστασίας».
Κλείνοντας την κουβέντα μας τις ρωτάω πώς αισθάνθηκαν οι ίδιες για την πρωτοβουλία που πήραν και πώς θα περιέγραφαν τον σκοπό μιας τέτοιας δράσης:

 «Επρεπε να κάνουμε κάτι για τους ανθρώπους που μας μύησαν να αγαπάμε τον τόπο μας και να τον νιώθουμε δικό μας. Κι αυτοί δεν είναι άλλοι από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας. Αυτοί μας έπαιρναν το καλοκαίρι στις διακοπές, μας έμαθαν τα έθιμα του χωριού και τις παραδόσεις. Αισθάνομαι λοιπόν ότι είχαμε χρέος να τους ανταποδώσουμε κάτι μέσα από αυτή την εκδήλωση», εξομολογείται η Αναστασία, ενώ η Αθηνά υπογραμμίζει: 

«Σίγουρα χρειάζονται τέτοιες πρωτοβουλίες τα χωριά μας για να πάρουν ζωή, αλλά τέτοιες πρωτοβουλίες τις χρειαζόμαστε κι εμείς. Η αγάπη που εισπράξαμε, η συμμετοχή του κόσμου και οι ανοιχτές πόρτες που συναντήσαμε μας συγκίνησαν πραγματικά πολύ».

 

Κάπως έτσι, μέσα από τις αμέτρητες ιστορίες, μνήμες και συναισθήματα που μαρτυρούσαν στους επισκέπτες της έκθεσης οι φωτογραφίες που συγκεντρώθηκαν στα δύο μικρά δωμάτια του παλιού δημοτικού σχολείου, ολόκληρο το Ξηροστέρνι ταξίδεψε για περίπου 1 εβδομάδα πίσω στον χρόνο.

Νέοι και μεγαλύτεροι σε ηλικία μοιράστηκαν αναμνήσεις και συγκινήσεις από το παρελθόν, ενώ ανανέωσαν το ραντεβού τους για την επόμενη δράση που θα “φωτίσει” με έναν άλλο τρόπο το χωριό.
Αρκεί για να συμβεί αυτό μια καλή παρέα και μια καλή ιδέα. Το απέδειξαν άλλωστε πως -όπως λέγεται- οι παρέες είναι εκείνες που γράφουν ιστορία…

ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ kritipoliskaixoria

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους