Τα κτίρια του ιταλικού ναυαρχείου, η «Αποικία Ψυχοπαθών Λέρου»

  Ένα ατελείωτο συγκρότημα κτηρίων με ιταλική αρχιτεκτονική που μοιάζει σαν σκηνικό κάποιας ταινίας έχει μείνει αφημένο στην τύχη του εδώ και χρόνια, ενώ θα έπρεπε να προστατεύεται ως κομμάτι της Ιστορίας.

 Παλιότερος στρατώνας των αεροπόρων της ιταλικής αεροναυτικής βάσης, το σύμπλεγμα αυτό κτηρίων στην πορεία μετατράπηκε σε μια τρομακτική αποικία ψυχών, αφού οι ψυχικά ασθενείς που έμεναν εδώ ήταν αυτοί που είχαν εγκαταλειφθεί από τα συγγενικά τους πρόσωπα και νοσηλεύονταν στα ψυχιατρικά ιδρύματα της Ελλάδος για πάνω από χρόνο χωρίς κανείς να τους αναζητήσει (συγκλονιστικό το βιβλίο της πανεπιστημιακού Νένης Πανουργιά, Λέρος-Η γραμματική του εγκλεισμού, Εκδόσεις Νεφέλη). 

Η πλειοψηφία δε του προσωπικού ήταν ντόπιοι αφού δεν υπήρχε επί σειρά ετών καμία επιστημονική υποστήριξη και έπρεπε να φτάσουμε στη δεκαετία του ’80 για να οργανωθεί μια πιο συνεπής μεταχείριση τους: γι’ αυτό είχαν φτάσει εδώ πρωτοπόροι εκφραστές της αντι-ψυχιατρικής, όπως ο Γκατταρί, που υποστήριζαν την ελευθερία των τροφίμων. 

Το τμήμα Λέπιδων του ΚΘΛ σε φωτογραφία του 1930 (Αεροπορική Ιταλική Βάση).

Επτά μήνες μετά την επίσημη ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (7 Μάρτη 1948) με την Ελλάδα, στις 24 Οκτώβρη, ο Παύλος Γκλύξμπουργκ και η Φρειδερίκη επισκέπτονται τη Λέρο, μαζί με ανώτατους στρατιωτικούς και εκπροσώπους των διοικήσεων των στρατοπέδων της Μακρονήσου, της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης και επιλέγουν τα μισοκατεστραμμένα από τους βομβαρδισμούς του 1943, κτίρια της Αεροναυτικής Βάσης Gianni Rossetti της ιταλικής Διοίκησης Λέρου, στο Λακκί, στα Λέπιδα, για να στεγαστούν τα κτίρια του συγκροτήματος των Βασιλικών Τεχνικών Σχολών, της μεγαλύτερης Παιδόπολης. 

Ένα στρατόπεδο που θα συγκέντρωνε «τα ανταρτόπαιδα, τα παιδιά των συμμοριτών, των φυλακισμένων, των αντεθνικώς δρώντων, των ΕΑΜβούλγαρων, των απάτριδων».

Το 2015 ιδρύθηκε hotspot για τους πρόσφυγες και είναι πραγματικά οδυνηρό να σκέφτεσαι ότι αυτό το εντυπωσιακό συγκρότημα ουσιαστικά φτιάχτηκε για να λειτουργεί ως μια αποικία ψυχών και τραυματισμένων ανθρώπων. 

Εντυπωσιακό, όμως, αρχιτεκτονικά όπως τα περισσότερα κτήρια της Λέρου που έστησαν εδώ ακολουθώντας τις πιο μοντέρνες αρχιτεκτονικές τάσεις οι Ιταλοί.

Το 1957 διαμορφώθηκε η ιδέα να μετατραπούν τα άδεια κτίρια του ιταλικού ναυαρχείου στη Λέρο σε μια αποικία ψυχικά ασθενών µε στόχο την απασχόλησή τους σε γεωργικές ασχολίες.

Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Λέρου ιδρύθηκε µε τα Βασιλικά Διατάγματα στις 28/5/57 και δέχτηκε τους πρώτους 300 ασθενείς στις 2/1/1958 από το Λοιµοκαθαρτήριο Αθηνών, που είχαν μεταφερθεί εκεί από το Δαφνί το 1953. 

Η επιλογή των ασθενών έγινε µε κριτήριο την έλλειψη επισκέψεων από συγγενικά πρόσωπα στα ιδρύματα όπου νοσηλεύονταν για διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών.

Σιγά σιγά ο αριθμός των ασθενών πολλαπλασιάστηκε, διότι μεταφέρθηκαν εκεί ασθενείς από τα ψυχιατρεία της Θεσσαλονίκης, των Χανίων και της Κέρκυρας. Η πρώτη ονομασία του Ψυχιατρείου ήταν «Αποικία Ψυχοπαθών Λέρου» µε έδρα το Λακκί και δύναμη 650 κλινών. 

Το 1980 οι νοσηλευόμενοι έφθασαν τους 2000, το 1988 στους 1150 ενώ το 1991 ήταν 991. Στις αρχές τους 1980 το προσωπικό του ψυχιατρείου της Λέρου ανερχόταν σε χίλια περίπου άτομα, αν και ο αριθμός των ψυχιάτρων ήταν µόνο δύο.

Η πλειοψηφία του προσωπικού, που είχε φυλακτικό ρόλο, προήλθε απ' τον ντόπιο πληθυσμό, ενώ για πολλά χρόνια ήταν ανύπαρκτη η επιστημονική στήριξη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του ιδρυματισμού και των άθλιων συνθηκών διαβίωσης των εγκλείστων, αφού δεν υπήρχε θεραπευτικό πλάνο.

https://www.lifo.gr/

https://www.imerodromos.gr/

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ kritipoliskaixoria

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους